10 นิทานพื้นบ้าน สำหรับลูกน้อย ฟังสนุก เสริมจินตนาการ

ค่ำคืนก่อนนอนเป็นช่วงเวลาที่ผู้คนในบ้านมักอยู่กันพร้อมหน้า เด็กเล็ก ๆ ที่เล่นมาทั้งวันอาจจะเหนื่อยจนส่งเข้านอนได้ง่าย แต่ถ้าเด็กน้อยยังมีพลังเหลือเฟืออยู่ สิ่งหนึ่งที่คุณพ่อ คุณแม่ หรือผู้ปกครองสามารถทำได้นอกเหนือจากการชวนเล่น คือการเล่านิทานให้ฟังสักเรื่อง เพราะเสียงอันอบอุ่น และเรื่องเล่า จะช่วยเผาผลาญแคลอรี่ของทั้งคนเล่าและคนฟังอย่างดี ทำให้หลับฝันดีทั้งคู่ และเสริมสร้างพัฒนาการเด็กเป็นอย่างดี นิทานพื้นบ้าน มีที่มาจากเรื่องเล่าปากต่อปาก อาจจะเป็นเพียงเรื่องที่แต่งขึ้น หรือเค้าโครงสอดคล้องกับความจริงในประวัติศาสตร์ แต่เนื้อเรื่องมักดำเนินไปอย่างไม่ซับซ้อน แต่ครบองค์ของเรื่องเล่า นั่นคืออารัมภบท ปมของปัญหา การจัดการปัญหาของตัวละคร และจุดจบที่ให้ข้อคิดสอนใจ 

10 นิทานพื้นบ้าน สำหรับลูกน้อย ฟังสนุก เสริมจินตนาการ

ทำไมต้องเป็นนิทานพื้นบ้าน

• เด็กได้ตอบสนองตามลักษณะนิสัย 

เด็กช่างซักช่างถามมักจะถามไม่หยุดหย่อนเรื่องพฤติกรรมของตัวละคร หรือคะยั้นคะยอให้เล่าต่อเนื่อง ถ้าคุณแม่หรือคนเล่าคอยหยุดเป็นพัก ๆ เว้นจังหวะการเล่า จะสามารถให้ความรู้และพูดคุยปฏิสัมพันธ์ได้ดี ขณะที่เด็กชอบฟัง มักจะนิ่งและจินตนาการตามได้ง่าย ซึ่งไม่ว่าจะตอบสนองลักษณะใดก็เป็นผลดีกับพัฒนาการของเด็ก หรือแม้เด็กน้อยจะง่วง ๆ จนดูไม่มีปฏิกิริยามากนัก แต่สมองกำลังอยู่ ข้อมูลที่ได้รับเข้าไปก่อนนอนจะกระตุ้นการพัฒนาทางด้านสติปัญญา การคิดวิเคราะห์

• เนื้อเรื่องหาได้ง่าย และมีให้เลือกมาเล่ามากมาย 

ดังนั้นจึงเลือกหยิบมาเล่าได้ไม่ซ้ำกันในแต่ละคืน ขึ้นอยู่กับว่าคุณแม่จะขยันสรรหามาเล่า หรือประยุกต์ดัดแปลงตอนที่เล่ามาแล้ว รวมถึงเด็กหลาย ๆ คนจะพบกับเนื้อเรื่องที่ตนชอบ และอาจจะขอให้เล่าเรื่องนั้นซ้ำ ๆ ในแต่ละคืน

• บางเรื่องหาหนังสือแบบมีภาพประกอบได้ในท้องตลาด 

การมีหนังสือเพื่อเล่าประกอบ ทำให้เด็กสามารถจับใจความได้ง่าย และอาจมีปฏิสัมพันธ์เป็นผู้เล่าเสียเองในบางครั้ง เสริมสร้างทักษะการสื่อสารของเด็ก

• การเรียนภาษาและวัฒนธรรมแบบง่าย ๆ ที่ไม่ต้องรอให้โรงเรียนสอน 

นิทานใช้ภาษาที่ง่าย และมักเกี่ยวพันกับการดำเนินชีวิตของคนไทยในท้องถิ่นใดท้องถิ่นหนึ่ง หากคุณแม่หรือผู้เล่าทราบเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยเกี่ยวพันกับเรื่องเล่า สามารถสอดแทรกไปด้วยได้ ก็เป็นการสอนที่ไม่ใช่การสอนแบบจงใจ ไม่น่าเบื่อ

แม้ว่านิทานพื้นบ้านจะมีมากมายให้เลือกเล่า แต่ในจำนวนเหล่านั้นมีเรื่องเด่นที่เด็ก ๆ ไม่ควรพลาด ถ้าจะกล่าวว่าเป็นเรื่องคลาสสิคที่คุณแม่จะลืมไม่ได้เลยก็ไม่ได้เป็นการกล่าวเกินจริง คุณแม่หลายท่านอาจจะคุ้นเคยหรือรู้จักนิทานพื้นบ้านยอดนิยมที่จะกล่าวถึงต่อไปนี้เป็นอย่างดีแล้วด้วย เพราะในสมัยยังเล็กนั้นก็อาจจะเป็นผู้ฟังมาแล้วเช่นกัน รวมถึงบางเรื่องถูกกำหนดเป็นบทเรียนในวิชาภาษาไทยระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษา

• แก้วหน้าม้า

เรื่องราวของหญิงสาวชื่อแก้ว ได้ชื่อมาเพราะตอนแม่ตั้งครรภ์ได้ฝันเห็นเทวดานำแก้วมาให้ แต่เธอกลับมีรูปลักษณ์อัปลักษณ์ ใบหน้าดูราวกับม้า ชาวบ้านเลยให้สมญาว่าแก้วหน้าม้า วันหนึ่งพระโอรสของท้าวมลคลราชกับนางมณฑา เล่นว่าวและทำว่าวขาด ไปเจอกับแก้วที่เก็บว่าวได้ พอจะขอว่าวคืนแก้วขอให้เจ้าชายสัญญาจะแต่งงานกับเธอ แต่ตอนหลังเจ้าชายไม่รักษาสัญญาเพราะเธออัปลักษณ์ และกำหนดเงื่อนไขเพื่อบ่ายเบี่ยงการแต่งงาน แต่ไม่ว่าเงื่อนไขจะแสนยากเย็น แก้วก็จัดการได้ และเธอก็ได้เรียนรู้การถอดรูป เปลี่ยนหน้าม้าเป็นหญิงสาวสวยงาม แต่เพราะไม่ได้แสดงใบหน้านั้นกับเจ้าชาย เลยโดนเจ้าชายปฏิเสธ ต้องทำอุบายไปหลอกล่อให้ตกหลุมรักด้วยใบหน้าที่สวยงาม กระทั่งมีลูกด้วยกัน และตอนหลังจึงเปิดเผยความจริงจึงได้อภิเษกกับเจ้าชาย

ข้อคิดเด่น: คนเราไม่ควรมองคนแต่ภายนอก ไม่ควรเลือกปฏิบัติต่อคนอื่นเพียงเพราะรูปลักษณ์

ที่มาเนื้อเรื่องและภาพ: https://www.youtube.com/watch?v=eXl5ETaNpI4

• ปลาบู่ทอง

ชายผู้มีอาชีพจับปลา ภรรยาเสียชีวิตลง ชายผู้นี้มีลูกสาวชื่อเอื้อยที่เกิดจากภรรยาคนนี้ นับตั้งแต่วันที่เอื้อยไม่มีแม่แท้ ๆ ปกป้องเธอก็โดนแม่เลี้ยงชื่อขนิษฐี และอี่กับอ้ายที่เป็นน้องสาวคอยกลั่นแกล้งใช้งานก เอื้อยมักไปร้องไห้ริมน้ำ ได้พบกับแม่ที่มาเกิดใหม่เป็นปลาบู่ เธอได้คุยกับแม่ก็มีความสุข แต่พอแม่เลี้ยงทราบก็ใช้ให้เอื้อยไปที่อื่นและจับปลาบู่มากิน แม่ของเอื้อยไปเกิดใหม่เป็นอะไรก็ถูกทำลาย สุดท้ายเพราะแรงอธิษฐานของเอื้อย แม่กลายเป็นต้นโพธิ์เงินโพธิ์ทองในป่า และทำให้เอื้อยได้พบกับพระเจ้าพรหมทัต แต่ต่อมาเธอก็ถูกหลอกฆ่าด้วยฝีมือแม่เลี้ยง แล้วน้องเลี้ยงปลอมตัวเป็นเธอเข้าไปอยู่ในวัง เอื้อยเกิดใหม่เป็นนกและได้รับความช่วยเหลือจากฤาษี ตอนหลังด้วยลูกที่เดินทางไปเข้าเฝ้าพระเจ้าพรหมทัต เธอจึงได้พบกับตอนจบที่มีความสุข

ข้อคิดเด่น: คิดดี ทำดี ย่อมได้ดี และลักษณะของคนอิจฉาริษยาที่ไม่ควรเอาเป็นแบบอย่าง

ที่มาเนื้อเรื่องและภาพ: https://www.youtube.com/playlist?list=PLM9jWm1fWjM7JRlDkcq4yq89QJhu0JS0f

• ก่องข้าวน้อยฆ่าแม่

ชายที่ไปทำงานในสวนในวันที่อากาศร้อน แม่นำข้าวใส่กล่องมาให้ แต่เพราะว่าข้าวน้อยไปเลยทุบตีแม่จนหมดสติ พอท้องอิ่มแล้วถึงเพิ่งนึกสำนึกถึงความผิดตนเอง เข้าไปดูอาการของแม่ แต่พบว่าแม่เสียชีวิตแล้ว เขาร้องไห้โฮเสียใจคิดถึงความดีและความใส่ใจของแม่ แต่เหตุการณ์ก็สายเกินแก้แล้ว คนที่ตายกลับมามีชีวิตไม่ได้อีก จึงได้สร้างเจดีย์ให้แก่แม่ และให้ชื่อว่าธาตุก่องข้าวน้อยฆ่าแม่

ข้อคิดเด่น: ควรกตัญญูใส่ใจพ่อแม่ ไม่โมโหกับเรื่องเล็กน้อย

ที่มาเนื้อเรื่องและภาพ: https://www.youtube.com/watch?v=2B25fVebGHY

• สังข์ทอง

พระสังข์เป็นเจ้าชายที่เกิดมาในหอยสังข์ จริง ๆ เป็นผู้มีบุญแต่ถูกใส่ร้ายและถูกนำไปถ่วงน้ำ แต่พญานาคราชช่วยไว้แล้วให้ไปอยู่กับนางพันธุรัตที่เป็นยักษ์ นางพันธุรัตรักใคร่สังข์ทองอย่างลูกแท้ ๆ จึงปลอมตนในร่างมนุษย์ แต่สังข์ทองทราบเรื่องก็หนี โดยก่อนหนีได้แช่ตัวในบ่อที่ทำให้รูปกายเป็นทอง และขโมยของที่ทำให้แปลงร่างเป็นหนุ่มเงาะผมหยิก หน้าตาอัปลักษณ์ ตอนหลังนางพันธุรัตเห็นสังข์ทองมีกิริยาปฏิเสธตนถึงกับเสียใจจนอกแตกตาย ส่วนสังข์ทองเดินทางต่อไปถึงเมืองแห่งหนึ่ง ขณะที่พวกธิดากำลังจัดพิธีเลือกคู่ นางรจนาได้เห็นรูปทองที่ซ่อนอยู่ เลือกพระสังข์ จึงถูกครอบครัวโกรธ เหตุการณ์ชุลมุนวุ่นวาย แต่สุดท้ายในที่สุด พระสังข์ก็ได้เปิดเผยความจริง มีความสุขกับรจนา และมีเหตุการณ์ที่ได้พบกับพระมารดาและพระบิดา ครอบครัวพร้อมหน้าในตอนท้าย

ข้อคิดเด่น: คนเราไม่ควรเชื่อเพียงคำพูดคนอื่น หรือมองคนแค่ภายนอก

ที่มาเนื้อเรื่องและภาพ: https://www.youtube.com/watch?v=IGQXaMsTdOo

• เกาะหนูเกาะแมว

เรื่องราวของแมวที่พ่อค้าจีนซึ่งมีลูกแก้ววิเศษติดเรือพาขึ้นเรือไปด้วยพร้อมกับหมา กะจะพากลับไปประเทศจีน แต่ด้วยความที่สงขลากับเมืองจีนอยู่่ห่างกัน เดินทางหลายวัน แมวก็เบื่อ เลยวางแผนกับหมาที่จะหนี ร่วมกับหนูที่เจอในเรือ โดยทั้งสามตั้งใจขโมยดวงแก้วมา โดยให้หนูอมดวงแก้วไว้ แล้วกระโดดลงจากเรือ แต่หนูคิดจะเก็บดวงแก้วไว้คนเดียว จึงรีบว่ายหนี ด้านแมวก็ว่ายตามเพราะเห็นดวงแก้วอยู่กับหนู แต่ทำให้หนูตกใจ ทำดวงแก้วหลุดจากปาก ตอนนั้นทั้งหมดอยู่ห่างจากเรือมาก และก็หมดแรง แมวกับหนูจมน้ำตาย กลายเป็นเกาะหนูกับเกาะแมว ส่วนหมาแข็งแรง ว่ายไปได้ต่อถึงฝั่งก่อนจะขาดใจตาย แล้วก็กลายเป็นหิน สถานที่ทั้งหมดอยู่แถวริมอ่าวสงขลา เป็นสถานที่ที่คนไปเที่ยวกัน ว่ากันว่าลูกแก้วที่ตกจากปากหนูได้แตกสลายกลายเป็นหาดทรายแก้วไม่ไกลกัน

ข้อคิดเด่น: การดิ้นรนของแมว หมา (สุนัข) และหนูเพื่อหนีออกจากเรือนั้นเป็นการกระทำที่ขาดสติปัญญา การตัดสินใจทำอะไรก็ตามต้องไตร่ตรองให้รอบคอบ

ที่มาเนื้อเรื่องและภาพ: https://www.youtube.com/watch?v=gkkgrzJD57A

• เมืองลับแล

ชายคนหนึ่งเห็นพวกหญิงสาวทำลับ ๆ ล่อ ๆ ซ่อนใบไม้ในป่า ก็ไปหยิบใบไม้นั้นมาและแอบดู ตอนหลังเห็นพวกหญิงสาวกลับมาหาใบไม้ แต่หญิงที่เขาเอาใบไม้ไปซ่อน ดูวิตกเดือดร้อน เขาเลยออกไปแสดงตัวและขอตามไปยังที่ที่อยู่ของเธอซึ่งเชื่อว่าคือเมืองลับแล เป็นเมืองลึกลับที่ต้องมีบุญเท่านั้นถึงจะเข้าไปได้ พอตามเข้าไปแล้ว ด้วยความรักชอบกับหญิงสาวที่ตามมา ก็ได้แต่งงานมีลูก ซึ่งเมืองลับแลนั้นไม่อนุญาตให้คนโกหก แต่วันหนึ่งขณะเลี้ยงลูก ชายหนุ่มเผลอโกหกเด็กน้อยเข้าเพราะตั้งใจปลอบโยน บอกว่า “แม่มาแล้ว ๆ “ ภรรยาทราบเรื่องเลยบอกให้เขาออกจากเมืองลับแล โดยได้นำแง่งขมิ้นใส่ย่ามมาให้ด้วยเป็นจำนวนมาก ระหว่างทางกลับ แง่งขมิ้นก็หนัก เขาก็เลยทิ้ง แต่เมื่อไปถึงบ้านกลับพบแง่งขมิ้นที่เหลือเพียงแง่งเดียวกลายเป็นทอง แต่ย้อนกลับไปหาก็ไม่เจอทองเลย เจอแต่ขมิ้นงอกเป็นต้น และไม่เจอเมืองลับแลด้วย

ข้อคิดเด่น: คนเราควรรักษาคำมั่นสัญญา และระมัดระวังไม่สร้างเรื่องโกหกแม้เพียงเรื่องเล็กน้อย

ที่มาเนื้อเรื่องและภาพ: https://www.youtube.com/watch?v=IvAtz86ni0Q

• ท้าวแสนปม

พระธิดาของพระราชาอยากเสวยมะเขือ นางข้าหลวงซื้อมาจากชายอัปลักษณ์ผู้หนึ่ง พอกินเข้าไป พระธิดาก็ท้อง คลอดเด็กออกมาน่ารักน่าชัง พระราชาอยากให้ลูกสาวมีสามี จึงประกาศว่าถ้าพระกุมารรับอาหารจากมือของชายคนใด คนนั้นจะได้แต่งงานกับพระธิดา แต่เป็นท้าวแสนปมนี่เองที่เด็กทารกรับอาหารมากิน ทั้งที่สิ่งในมือก็มีข้าวแค่ก้อนเดียว พระราชาโมโหที่พระธิดาได้กับคนอัปลักษณ์และต่ำชั้นกว่า ขับไล่ แต่พระอินทร์ได้แปลงร่างเป็นลิงและเอากลองวิเศษมาให้ ด้วยกลองวิเศษ ท้าวแสนปมอธิษฐานรักษาปุ่มปมตามตัว กลายเป็นชายรูปงามและขอบ้านเมืองที่ปกครอง ดูแลบ้านเมืองอย่างสงบสุขพร้อมกับครอบครัว

ข้อคิดเด่น: ไม่ควรมีอคติในใจกับคนจากรูปลักษณ์ สิ่งสำคัญคือความงดงามในจิตใจ

ที่มาเนื้อเรื่องและภาพ: https://www.youtube.com/watch?v=CjKYwic1eMQ

• เห็นกงจักรเป็นดอกบัว

ลูกเศรษฐีคนหนึ่งอยากหนีพ่อแม่ไปขึ้นเรือ ทำการค้าขาย แต่พ่อแม่ไม่ยอม พอพ่อเสียชีวิต ก็ขอแม่ แต่พอแม่ไม่ให้ไปก็ดื้อดึง เผลอสลัดแม่ที่พยายามห้ามจนล้มและสิ้นใจ พอขึ้นเรือไปได้ไม่นาน เรือแล่นไม่ได้ จู่ ๆ หยุดอยู่กับที่ คนสมัยนั้นให้จับฉลากเพราะเชื่อว่ามีคนเป็นกาลกิณี ลูกเศรษฐีจับสลากได้ จึงถูกจับลอยแพ ร่างลอยไปถึงเกาะแห่งหนึ่ง ด้วยผลของบาป ชายหนุ่มพบกับเปรต แต่กลับเห็นเปรตสวมมงกุฎดอกบัว ทั้งที่จริงคือกงจักรที่หมุนฟันหัวซ้ำ ๆ เขาเดินเข้าไปขอกงจักรนั้น เปรตดีใจ รีบยกให้ ชายหนุ่มที่รับไปต้องทนทรมานแทน เป็นการชดใช้บาปกรรมที่ทำร้ายบุพการีจนถึงตาย

ข้อคิดเด่น: จะลงมือทำ หรือรับสิ่งของจากคนอื่นมา ต้องระมัดระวังผลที่ตามมา

ที่มาเนื้อเรื่องและภาพ: https://www.youtube.com/watch?v=OJ9ikJSUC8o

• จระเข้สามพัน

เรื่องนี้มีการเล่ากันมาหลายแบบ แต่ในเรื่องเล่าดั้งเดิมนั้น สองสามีภรรยาได้พบเพื่อนชาวประมงที่จับลูกจระเข้ได้ และได้ซื้อมาในราคาสามพันบาท ทั้งสองสามีภรรยาให้อาหารจระเข้อยู่เรื่อย ๆ จนตัวของมันใหญ่ วันหนึ่งจระเข้นึกอยากกินคนขึ้นมา เลยจับตาไปกิน ภรรยาเห็นอย่างนั้นก็ร้องด่าท้าทาย สุดท้ายก็ถูกจับไปกินด้วย 

ข้อคิดเด่น: ไม่ควรนำสัตว์อันตรายมาเลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยง

ที่มาเนื้อเรื่องและภาพ: https://www.youtube.com/watch?v=YeKbqbqclyc

• พรจากนางไม้

ชายกตัญญูที่หาไม้ไปทำเป็นที่ทอผ้าให้แม่ แต่ก่อนจะโค่นต้นไม้กลับมีนางไม้ปรากฏตัวขึ้นและห้าม นางได้เสนอว่าถ้าชายหนุ่มไม่ตัดต้นไม้ เธอจะให้พร แต่ชายหนุ่มคิดไม่ตกเรื่องพร เลยขอตัวไปปรึกษาแม่ก่อน ตอนเดินกลับได้เจอเพื่อนและเล่าเรื่องให้เพื่อนฟัง เพื่อนฟังแล้วก็อิจฉา แต่ก็ไม่กล้าไปทำแบบเดียวกัน เขาก็เลยเสนอแนะขอในเรื่องที่ตัวเองจะได้ประโยชน์ด้วย นั่นคือแนะนำให้ชายกตัญญูขอให้ตัวเองร่ำรวย แต่ชายกตัญญูก็ยังไม่เอาด้วย ต่อมามีหญิงสาวแนะนำเรื่องการขอทรัพย์สมบัติเช่นกัน แต่เขาก็ยังไม่ทำตาม กลับไปถึงบ้าน ก็เล่าทุกอย่างให้แม่ฟัง ทั้งคู่เห็นพ้องต้องกันว่า ถ้าขอต้องไม่ขอให้ร่ำรวย เพราะจะทำให้เป็นเป้าหมายหาประโยชน์ อีกทั้งทั้งคู่ยังไม่มีความภูมิใจในทรัพย์ที่ได้มา ถ้าไม่ได้หามาด้วยตนเอง วันรุ่งขึ้นชายหนุ่มจึงกลับไปเจอนางไม้ และขอพรเพียงให้ที่ทอผ้าของแม่ทำงานได้ตามเดิม

ข้อคิดเด่น: คนเราไม่ควรโลภหวังเพียงลาภลอย แต่ควรตั้งใจทำงานเพื่อให้ได้ทรัพย์อย่างถูกต้อง และกตัญญูต่อบุพการีและผู้มีพระคุณ

ที่มาเนื้อเรื่องและภาพ: https://www.youtube.com/watch?v=KMR6rjnlxyk

เลี้ยงลูกให้ เก่ง ดี มีสุข ไปกับเรา คลิกติดตามที่

อ่านต่อบทความดี ๆ คลิก

บ้านต้นไม้10ชั้น นิทานที่ใครๆ ก็หลงรัก

5 นิทานพื้นบ้าน ซึมซับความเป็นไทย พร้อมคติสอนใจ!!

10 นิทานสอนใจ!! พร้อมข้อคิดดี ๆ อ่านให้ลูกฟังก่อนนอน