ปัจจุบันโรคภูมิแพ้กลายเป็นอีกโรคหนึ่งที่เด็กๆ เป็นกันมากขึ้น การทำความรู้จักโรคภูมิแพ้น่าจะเป็นประโยชน์กับคุณพ่อคุณแม่ป้ายแดงไม่มากก็น้อยค่ะ
โรคภูมิแพ้ คือ โรคที่เกิดจากการทำปฏิกิริยาหรือการต่อสู้กันมากเกินไประหว่างภูมิต้านทานที่ร่างกายสร้างขึ้นกับสิ่งกระตุ้นต่างๆ ที่ทำให้แพ้ (สิ่งกระตุ้นที่ทำให้แพ้นี่มีชื่อเรียกรวมๆ ว่า สารก่อภูมิแพ้) แต่ละคนจะไวต่อสารก่อภูมิแพ้ต่างๆ กันไป
เมื่อเราได้รับสารก่อภูมิแพ้ที่ไวกับตัวเอง ก็จะกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิต้านทานเพื่อมาสู้กับสารก่อภูมิแพ้นั้นมากกว่าคนที่ไม่แพ้สารก่อภูมิแพ้นั้น ภูมิต้านทานที่มากขึ้น ยิ่งทำให้ร่างกายต่อสู้กับสารก่อภูมิแพ้มากเกินไป ผลของการต่อสู้กลายเป็นอาการแสดงออกของโรคภูมิแพ้ตามอวัยวะต่างๆ ของร่างกายนั่นเอง
“ภูมิแพ้ในเด็ก” มีได้หลากหลาย
ดังนั้นถึงเด็กคนหนึ่งจะไวหรือแพ้สารก่อภูมิแพ้อย่างเดียวกับเด็กคนอื่น แต่การแสดงอาการอาจต่างอวัยวะกันได้ เพราะขึ้นกับความไวของอวัยวะของแต่ละคนอีกด้วย ด้วยเหตุนี้อาการและการเรียกโรคภูมิแพ้จึงมีหลากหลาย ได้แก่
- เป็นหวัดเรื้อรัง แพ้อากาศ เรียกว่า ภูมิแพ้จมูก
- เป็นหอบหืด เรียกว่าภูมิแพ้หลอดลม
- อาการภูมิแพ้ทั้งทางจมูกและหลอดลม เรียกว่า ภูมิแพ้ทางเดินหายใจ
- อาการแพ้หรือไวต่อสิ่งกระตุ้นแสดงทางผิวหนัง เช่น ขึ้นผื่นเม็ดทราย ผื่นลมพิษ บวมแดง คัน เรียกว่า ภูมิแพ้ผิวหนัง
- อาการแพ้หรือไวต่อสิ่งกระตุ้นแสดงทางตา เช่น คันตา ตาแดง น้ำตาไหล เรียกว่า ภูมิแพ้ตา
- ภูมิแพ้จากการอาหาร หรือแพ้ยา มีอาการแสดงออกได้ 3 ระบบใหญ่ๆ ได้แก่ระบบทางเดินหายใจ ระบบทางเดินอาหาร
และอาการทางผิวหนัง
- อาการแพ้รุนแรง เรียกว่า ช็อกจากการแพ้ มักเกิดจากอาหาร ยา แมลงสัตว์กัดต่อย อาการเกินภายใน 2-3 นาที เช่น อาเจียนเป็นเลือด ตัวเขียว ปากบวม หน้าบวม ถ่ายมาก ลมพิษขึ้นทั้งตัว
สารก่อภูมิแพ้ก็มีมากมาย
สารก่อภูมิแพ้ ไม่ใช่สารพิเศษหรือแปลกใหม่อะไร เป็นสิ่งที่พบอยู่รอบตัวเราที่เรารู้จักกันดี แบ่งเป็นกลุ่มๆ ได้ดังนี้
- สารก่อแพ้ในอากาศ ได้แก่ ตัวไรในฝุ่น ซากแมลงสาบ รังแคจากสัตว์เลี้ยง เช่น แมว สุนัข นก ละอองเกสรดอกไม้ นุ่นจากหมอน
- สารก่อแพ้ในของกิน ได้แก่ อาหารและยา
- สารก่อแพ้ทางผิวหนัง ได้แก่ ของที่ใช้กับผิวหนัง เช่น สบู่ แชมพู ครีม/โลชั่น ยาสีฟัน ยาทาแผล
- สารระคายเคือง เช่น ควันบุหรี่ น้ำหอม แป้ง สเปรย์ ยากันยุง น้ำยาดับกลิ่น ผงซักฟอก ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดต่างๆ
แปลและเรียบเรียง : กองบรรณาธิการ
จากเรื่อง : All About Baby Allergies ใน Parents.comและเรื่อง “ภูมิแพ้ป้องกันได้!” ในนิตยสารเรียลพาเรนติ้ง ฉบับมกราคม 2549
ภาพ : Shutterstock