พัฒนาการและพฤติกรรมเด็กวัยประถม

วันดีคืนดีอยู่ๆ ลูกคนโตวัย 5 ขวบก็เอ่ยถามขึ้นมาว่า “แม่ค้าบ ‘สวิงกิ้ง’ แปลว่าอะไรอะ” ขอบคุณสื่อยุคโลกาภิวัตน์จริงจริ๊ง เฮ่อ!

การทำร้ายผู้อื่นด้วยคำพูดเป็นพฤติกรรมที่เรามักพบเห็นในกลุ่มเด็กก่อนวัยรุ่น โดยเฉพาะกลุ่มเด็กผู้หญิง หากลูกเราถูกล้อเลียนหรือนินทา เราพ่อแม่ควรทำอย่างไร?

บางครั้งพัฒนาการของลูกวัย 3 – 4 ขวบอาจดูเหมือนจะถดถอย ทำให้กลับไปพูดจาเหมือนกับน้องวัย 2 ขวบไม่มีผิด เกิดอะไรขึ้นกันแน่หนอ…

ถ้ามีคนโทร.มาบอกว่า ลูกสาววัย 12 ปีของคุณถูกกักตัวไว้ที่ห้างสรรพสินค้า เพราะเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยจับได้ว่าเธอกำลัง จิ๊กŽ ลิปสติกจากเคาน์เตอร์เครื่องสำอาง คุณจะทำอย่างไร

ความรู้สึกปิ๊งปั๊งที่เด็กๆ วัยประมาณ 8 ขวบมีต่อเพื่อนวัยเดียวกันหรือดารานักร้อง ถือเป็นพัฒนาการที่สำคัญอย่างหนึ่งในชีวิต เพราะเป็นการเรียนรู้เกี่ยวกับความรักประเภทต่างๆ

ขณะช่วยคุณแม่ทำความสะอาดชั้นวางหนังสือ น้องเกดกับน้องแก้ว วัย 10 และ 8 ขวบก็พบนิทานที่คุณแม่เคยอ่านให้ฟังตอนเล็กๆ

เมื่อเด็กวัยเรียนค้นพบสัตว์หรือตัวละครที่เขาถูกใจ พวกเขาจะยึดติดกับมันแบบสลัดไม่หลุด ยิ่งถ้าเป็นช่วงที่เขาเพิ่งเปลี่ยนชั้นเรียน

วัยทวีนมีเรื่องให้หงุดหงิดและกังวลได้ตลอดเวลา ไหนจะฮอร์โมนเริ่มเปลี่ยน เรื่องเรียน เรื่องเพื่อนเล่น แถมเด็กๆ วัยนี้ก็เริ่มอยากผละออกจากปีกอุ่นๆ ของพ่อแม่

คราวนี้เจ้าตัวยุ่งทั้งหลายถึงคราวต้องเปลี่ยนสภาพแวดล้อม ทั้งชั้นเรียนใหม่ ทั้งเพื่อนแปลกหน้า ยิ่งถ้าต้องย้ายโรงเรียนด้วยละก็ ลูกคงเคว้งจนไม่รู้จะเริ่มต้นจากตรงไหน

เด็กหลายคนอาจชอบลืมของเล่นไว้ที่บ้านเพื่อน หรือลืมสมุดการบ้านไว้ที่โรงเรียน แต่เมื่อถึงวัยประถม เขาก็ควรมีความรับผิดชอบพอที่จะเก็บรักษาข้าวของของตัวเองได้ แล้วจะช่วยลูกอย่างไรดี

ในทุกชั้นเรียนย่อมมีดาวเด่นอยู่สักคนสองคน หนูๆ เหล่านี้อาจเป็นคนหน้าตาน่ารัก เรียนดี เล่นกีฬาเก่งหรือมีเสน่ห์โดยธรรมชาติ และมีหลายคนที่รวมข้อดีทุกอย่างเอาไว้ในตัวเอง

ลูกวัยทวีนของคุณมีพฤติกรรมเช่นนี้หรือเปล่า…

หนึ่งสัปดาห์ก่อนเปิดเทอมนั้นเป็นช่วงเวลาแสนลำบากสำหรับเด็กวัยเรียน แม้ว่าพวกเขาจะไปโรงเรียนอนุบาลมา 3 ปี

คุณอาจคิดว่าคงไมˆ่เหมาะที่จะให้ลูกวัยพรีทีนเปิดเพลงฟังขณะทำการบ้าน แต่เด็กบางคนก็ได้ประโยชน์จากเพลงที่เปิดคลอไปด้วยจริงๆ นะ ขณะทำการบ้าน (และทำงาน)

ถ้าวันหนึ่งลูกวัยประถมของคุณถามว่า แม่ขา หนูสมัครเข้าทีมบาสเกตบอลของโรงเรียนได้ไหมคะŽ คุณคงสงสัยว่าจะให้คำตอบและช่วยให้คำแนะนำเรื่องนี้แก่ลูกอย่างไรดีใช่ไหม

ตอนนี้เขาชอบหลอกน้องว่า ตุ๊กตาหุ่นยนต์ของมีชีวิต และจะออกมาเดินเล่นตอนกลางคืน คุณแม่ออกปากบ่นทำเอาคนน้องกลัวจนไม่กล้านอนเลยค่ะ

บาบาร์รา พอลแลนด์ ศาสตราจารย์ด้านเด็กและวัยรุ่นจากมหาวิทยาลัยประจำรัฐแคลิฟอร์เนีย อธิบายเรื่องการคบเพื่อนของเด็กวัยทวีนว่า

พอรู้ว่าผลสอบของน้องนาว วัย 7 ขวบ ไม่ค่อยดี คุณแม่หนิงก็พยายามทำให้ลูกร่าเริงขึ้น แต่น้องนาวกลับต่อมน้ำตาแตก และร้องว่า “หนูไม่เก่งอะไรเลยสักอย่าง!”