account_circle
ของเล่นเสริมพัฒนาการ นอกจากเด็กจะได้รับความสนุกสนานแล้ว ยังช่วยเสริมสร้างจินตนาการ เพิ่มความฉลาด และฝึกฝนทักษะด้านต่าง ๆ อีกด้วย
ของเล่นเสริมพัฒนาการ เลือกแบบไหนดีในแต่ละวัย
การเลือกของเล่นให้ลูก นอกจากดูสวย น่าเล่น สนุก และปลอดภัยแล้ว ยังต้องคำนึงถึงประโยชน์ ที่ลูกจะได้รับจากการเล่นอีกด้วย ทีมกองบรรณาธิการ ABK จึงได้นำข้อมูลในการเลือก ของเล่นเสริมพัฒนาการ มาฝากคุณพ่อคุณแม่ เพื่อให้ลูกได้เล่นของเล่นที่สนุกสมวัย และช่วยเสริมพัฒนาการให้ลูกด้วย
ของเล่นเสริมพัฒนาการ เลือกแบบไหนดีในแต่ละวัย
การเลือกของเล่นให้เด็กในแต่ละวัย ต้องใช้การพิจารณาอย่างมาก ส่วนใหญ่ผู้ใหญ่มักซื้อตามความชอบของเด็ก ๆ แต่ในทางที่ถูกต้องแล้ว ควรเน้นถึงความปลอดภัย ไม่แตกหักง่าย ไม่เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ และขนาดของเล่นไม่ควรเล็กเกินไปจนเสี่ยงต่อการสำลักเข้าทางเดินหายใจ
นอกจากนี้การเลือกของเล่นนั้นควรมีประโยชน์และเป็นของเล่นที่เหมาะกับ พัฒนาการ ในแต่ละวัยของเด็กด้วย ของเล่นที่เล่นง่ายเกินไปก็อาจทำให้เด็กเบื่อ และของเล่นที่เล่นยากเกินไปเด็กก็อาจท้อที่จะเล่นเช่นกัน ของเล่นที่เหมาะสมในเด็กแต่ละช่วงวัยนั้นแตกต่างกัน ขึ้นกับอายุและระดับพัฒนาการของเด็ก เมื่อเด็กมีความสุขและสนุกสนานไปกับของเล่นนั้น ๆ จะส่งผลให้เกิดทักษะการเรียนรู้ต่าง ๆ เป็นพื้นฐานของพัฒนาการที่เต็มศักยภาพในอนาคต
- การเลือกของเล่นให้เด็ก ๆ แต่ละวัยนั้นต้องมองถึงประโยชน์ด้านพัฒนาการที่เด็ก ๆ จะได้รับ
- ของเล่นสำหรับเด็กควรเน้นความปลอดภัย ไม่เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ ไม่ควรเลือกของเล่นที่ขนาดเล็กเกินไปเพราะเสี่ยงต่อการอมหรือสำลักเข้าไปอุดตันทางเดินหายใจ ซึ่งอันตรายถึงชีวิต
- ของเล่นที่เด็ก ๆ ได้รับนั้น จะไม่สมบูรณ์เลยเพราะสิ่งที่สำคัญที่เด็กอยากได้ควบคู่กันนั้นก็คือ เวลา ความรัก ความเข้าใจ และความใส่ใจจากผู้ใหญ่หรือพ่อ แม่
ของเล่นกับพัฒนาการ
การสร้างเสริมพัฒนาการของเด็ก หมายถึงการส่งเสริมให้เด็กมีพัฒนาการและการเรียนรู้อย่างสมดุล เหมาะสมกับวัย และมีความสุข โดยเริ่มจากการทำความรู้จักและเข้าใจลูกในทุก ๆ ด้าน
โดยการทำความรู้จักลูกและเข้าใจลูกนั้น พ่อแม่สามารถทำได้เองได้ง่าย ๆ ตั้งแต่วันแรกที่ลูกลืมตา เพียงแค่ให้เวลา ใส่ใจ และหมั่นคอยสังเกตท่าทางการส่งเสียงของลูก และลองตอบสนองตามที่พ่อแม่คิดว่าลูกสื่อถึงอะไร ก็จะทำให้เรารู้จักและเข้าใจลูกได้มากขึ้น
เพราะเรารู้ว่าเด็กแต่ละคนมีความแตกต่างกัน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องรูปร่าง หน้าตา ท่าทาง อุปนิสัย หรือแม้แต่พัฒนาการ ก็ยังมีความโดดเด่น เร็ว ช้า ไม่เท่ากัน สังเกตได้ว่าเมื่อลุกเติบโตขึ้นก็จะมีพัฒนาการที่ก้าวหน้ามากขึ้นด้วยเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการเคลื่อนที่ เคลื่อนไหว การใช้มือ การสื่อสาร อารมณ์ การช่วยเหลือตัวเอง การเรียน หรือทักษะการ แก้ปัญหา เป็นต้น
ดังนั้นพ่อแม่จำเป็นต้องเข้าใจ และรู้จักลูกในแต่ละช่วงวัยด้วยเพื่อที่จะได้ส่งเสริมพัฒนาการที่ดีอยู่แล้วให้ดียิ่งขึ้นไปอย่างต่อเนื่อง และเติมเต็มพัฒนาการด้านที่ยังบกพร่องให้สมบูรณ์ การเสริมสร้างพัฒนาการของเด็กจึงมีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่างานใด ๆ ของพ่อแม่ เพราะเป็นการสร้างรากฐานชีวิตที่ดี และมั่นคงให้กับลูกในอนาคต
การเล่น เป็นกิจกรรมหลักของเด็กทุกวัย ที่เป็นตัวสำคัญในการช่วยพัฒนาลูกทั้งทางด้านไอคิว และอีคิว ผู้เลี้ยงดูส่วนใหญ่ลืมความสนุกสนาน และภาคภูมิใจในขณะที่เล่นสมัยตอนเป็นเด็ก ๆ ไปแล้ว ทำให้มีการปฏิสัมพันธ์กับลูกผ่านการเล่นนั้น ดูเข้มข้นมีสาระมากเกินไปจนลูกไม่ชอบ หรืออาจจะสนุกสนานเฮฮามากเกินไปจนลูกไม่ได้ข้อคิดอะไรเลย
ดังนั้นการเล่นกับลูกถือเป็นศาสตร์และศิลป์แขนงหนึ่ง การจะเข้าให้ถึงตัวตนของลูกนั้นต้องเข้าใจและรู้จักลูกในทุก ๆ มุมก่อน ลูกเราไม่ชอบทำกิจกรรมอะไร ลูกสามารถปรับตัวกับเหตุการณ์ใหม่ ๆ หรือของเล่นใหม่ได้ทันทีหรือไม่ เพราะอะไรลูกเราต้องใช้เวลาในการปรับตัวมากกับบางอย่าง และจะทำอย่างไรกับกิจกรรมที่ลูกไม่สนใจเลย สิ่งเหล่านี้ผู้เลี้ยงดูเป็นคนสำคัญที่สุดที่จะเรียนรู้และตอบสนองให้เหมาะสมกับลูก และแม้แต่กับพี่น้องก็ยังไม่สามารถใช้วิธีเดียวกันได้ เพราะเด็กแต่ละคนนั้นแตกต่างกัน
ของเล่นที่เหมาะกับเด็กวัย 0-6 เดือน
ของเล่นที่ส่งเสริม กระตุ้นพัฒนาการ และระบบประสาทสัมผัส มีดังนี้
- กระตุ้นการมองเห็น เด็กวัยนี้จะชอบมองของที่มีสีสันและของที่เคลื่อนไหวช้า ๆ เช่น โมบายตุ๊กตาสีสดใส วัสดุบางเบาที่พริ้วตามลมได้
- กระตุ้นการฟังเสียง เช่น ของเล่นที่เคาะ เขย่าแล้วเกิดเสียงกรุ๊งกริ๊งหรือเสียงดนตรี
- กระตุ้นการใช้มือและปาก เด็กวัยนี้มักสำรวจสิ่งรอบตัวโดยใช้มือและปาก เช่น ของเล่นที่เป็นยางนิ่มๆ ที่เด็กสามารถเอาเข้าปากได้โดยเน้นวัสดุที่สะอาดปลอดภัย ตุ๊กตาผ้านิ่มๆ ลูกบอลเล็กสีสดที่เด็กสามารถหยิบจับไขว่คว้าได้
ของเล่นเสริมพัฒนาการ ที่เหมาะกับเด็กวัย 7-12 เดือน
เด็กวัยนี้จะเริ่มเคลื่อนไหวได้เองมากขึ้นและเริ่มมีทักษะทางภาษาดีขึ้น การเลือกของเล่นให้เด็กวัยนี้ยังต้องกระตุ้นระบบประสาทสัมผัสด้านต่าง ๆ โดยเสริมทักษะด้านที่ซับซ้อนขึ้น
- ส่งเสริมให้เด็กรู้จักผิวสัมผัสต่างๆ มากขึ้น เช่น ลูกบอลที่มีผิวสัมผัสนุ่มเรียบหรือเป็นปุ่มๆ ที่เด็กจับหรือขยำได้
- ส่งเสริมการใช้กล้ามเนื้อและฝึกการเคลื่อนไหว เช่น รถลากจูง ของเล่นที่กลิ้งได้ บล็อกไม้หรือพลาสติกขนาดใหญ่ที่เด็กสามารถต่อให้สูงหรือหยิบใส่เข้าออกภาชนะ เพื่อฝึกทักษะการใช้กล้ามเนื้อมือและขาให้แข็งแรงขึ้น
- ส่งเสริมสติปัญญา เช่น หนังสือภาพที่มีรูปสัตว์สีสดใสอาจเป็นกระดาษแข็ง พลาสติก หรือผ้าก็ได้ การสนใจมองภาพ การหัดจับ หัดเปิดปิดหนังสือเป็นการกระตุ้นพัฒนาการ ทั้งด้านภาษาและกล้ามเนื้อมือ
ของเล่นเสริมพัฒนาการ ที่เหมาะกับเด็กวัย 1-2 ปี
วัยนี้เหมาะกับของเล่นที่เสริมพัฒนาการทางกล้ามเนื้อ การทรงตัว และด้านภาษา
- ส่งเสริมการใช้กล้ามเนื้อ การทรงตัว เช่น รถลากจูงเล็กๆ ของเล่นไขลาน แท่งไม้หรือพลาสติกรูปทรงต่างๆ เพื่อหยิบ จับ วาง ของเล่นที่บีบ กด หรือขยำแล้วมีการเปลี่ยนรูปหรือตำแหน่ง สีไม้หรือสีเทียนเพื่อฝึกหัดจับและขีดเขียนเสริมทักษะกล้ามเนื้อมือ
- ส่งเสริมพัฒนาการทางภาษา เช่น นิทานตามวัย สมุดรูปภาพสัตว์ สิ่งของ ฝึกให้เด็กเรียนรู้ชื่อสิ่งของต่าง ๆ
- ส่งเสริมพัฒนาการสติปัญญาและการใช้มือสายตาประสานกัน เช่น กล่องหยอดรูปทรงต่างๆ
ของเล่นที่เหมาะกับเด็กวัย 2-3 ปี
เพิ่มทักษะการเรียนรู้เรื่องรอบตัว เพื่อเตรียมพร้อมก่อนเข้าโรงเรียน
- ส่งเสริมการใช้กล้ามเนื้อต่าง ๆ ให้สัมพันธ์และคล่องแคล่วมากขึ้น เช่น จักรยานสามล้อ ซึ่งเด็กต้องใช้ทักษะการทรงตัว กล้ามเนื้อมือขาที่ประสานกันรวมถึงการมองเห็นด้วย ลูกปัดขนาดใหญ่ให้เด็กฝึกร้อย ช่วยฝึกสมาธิและกล้ามเนื้อมือสายตาประสานกัน
- ส่งเสริมพัฒนาการทางภาษา เช่น นิทานตามวัยที่มีเนื้อเรื่องรูปภาพที่น่าสนใจและมีสีสัน การอ่านหนังสือกับเด็กด้วยน้ำเสียงและบรรยากาศที่สนุกสนานจะทำให้เด็กได้คำศัพท์ใหม่ๆ มากขึ้น ส่งผลดีต่อพัฒนาการโดยรวมทั้งด้านการพูดสื่อสารและด้านอารมณ์ของเด็ก
- ส่งเสริมพัฒนาการสติปัญญา เช่น จิ๊กซอ บล็อกไม้ ก้อนไม้สีและรูปทรงต่าง ๆ ให้เด็กเรียนรู้การจับคู่สี รูปทรงต่างๆ และด้านการนับจำนวน
- ส่งเสริมจินตนาการและการแก้ปัญหา เช่น ชุดของเล่นเลียนแบบของจริงเพื่อเล่นบทบาทสมมติกับเด็ก ซึ่งนอกจากสนุกแล้วเด็กยังได้เรียนรู้คำศัพท์ใหม่ ๆ เพิ่มในการสื่อสารและบอกความต้องการด้วย
ของเล่นเสริมพัฒนาการ ที่เหมาะกับช่วงวัย 4-6 ปี
เด็กวัยนี้เรียนรู้เรื่องรอบตัวที่กว้างขึ้นและมีปฏิสัมพันธ์กับคนนอกบ้านมากขึ้น เช่น เพื่อนที่โรงเรียน เพื่อนบ้าน
- ส่งเสริมการใช้กล้ามเนื้อต่าง ๆ คล่องแคล่วมากขึ้น เช่น จักรยาน สกูตเตอร์ ซึ่งเด็กต้องใช้ทักษะการทรงตัว กล้ามเนื้อมือขาที่ประสานกัน การได้เล่นเป็นกลุ่มช่วยเด็กเรียนรู้ทักษะทางด้านสังคมด้วย
- ส่งเสริมความคิดจินตนาการและการแก้ปัญหาที่ซับซ้อนขึ้น เช่น ชุดของเล่นเลียนแบบของจริงเพื่อเล่นบทบาทสมมติกับเด็กเป็นเรื่องราว เช่น ชุดครัว ชุดอุปกรณ์คุณหมอ ชุดเลโก้สร้างเมือง นอกจากสนุกได้คำศัพท์เพิ่ม ในขณะเล่นเด็กยังได้เรียนรู้ทักษะวางแผนและการแก้ปัญหาซึ่งสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตจริงได้ในอนาคต
ถึงแม้ว่าเด็กทุกคนจะอยากได้ของเล่น แต่ของเล่นนั้นๆ จะไม่สมบูรณ์เลยหากขาดผู้ที่จะเล่นด้วย และสิ่งที่สำคัญที่เด็กอยากได้จากผู้ใหญ่ควบคู่ด้วยกันนั้นก็คือ เวลา ความรัก ความเข้าใจ ความใส่ใจจากผู้ใหญ่ที่ดูแล
เมื่อคุณพ่อคุณแม่ได้อ่านบทความเกี่ยวกับ ของเล่นเสริมพัฒนาการ ที่ทีมกองบรรณาธิการ ABK ได้รวบรวมข้อมูลมาฝากนี้แล้ว คงได้ไอเดียในการเลือกของเล่นให้ลูกกันแล้วนะคะ
อ่านต่อบทความดี ๆ คลิก
ขอบคุณข้อมูลจาก : พญ. ดวงเดือน ชินรุ่งเรือง และ พญ. คคนางณ์ จันทรภักดี จากเวบ https://www.samitivejhospitals.com
เลี้ยงลูกให้ เก่ง ดี มีสุข ไปกับเรา คลิกติดตามที่