พ่อแม่ปล่อยลูกเล็กดู การ์ตูนฮีโร่-แฟนตาซี บั่นทอนทักษะชีวิต

ใครจะคิดว่า แค่ลูกดู การ์ตูนฮีโร่ อย่าง ไอ้แมงมุม มนุษย์ค้างคาว หรือการ์ตูนแฟนตาซียอดฮิตอย่าง โดราเอมอน จะมีผลต่อการพัฒนาของสมองด้านทักษะชีวิต ฟังดูค้านความรู้สึกของคนเป็นพ่อแม่ใช่ไหมคะ ความจริงเป็นอย่างไร เด็กวัยไหนควรหลีกเลี่ยง แล้วพ่อแม่ควรเลี้ยงลูกแบบไหนให้สมดุล Amarin Baby and Kids  มีคำตอบ

แพทย์ชี้ปล่อยลูกเล็กดู การ์ตูนฮีโร่ –แฟนตาซี เสี่ยงบั่นทอนทักษะ EF

เป็นที่รู้กันในวงกว้างว่า การปล่อยให้ลูกน้อยอยู่หน้าจอทุกประเภท ส่งผลต่อพัฒนาการทางร่างกายและจิตใจของลูกน้อย หลังจากนั้นนักจิตวิทยาได้ทำการวิจัยเจาะลึกไปอีกขั้นเพื่อวิเคราะห์ว่ารายการประเภทไหนที่มีผลต่อพัฒนาการของเด็ก โดยเฉพาะทักษะชีวิตที่สำคัญอย่าง EF

รองศาสตราจารย์นายแพทย์วีระศักดิ์ ชลไชยะ หัวหน้าสาขาวิชาพัฒนาการและการเจริญเติบโต และหน่วยปฏิบัติการวิจัยพัฒนาศักยภาพเด็กไทย ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ให้สัมภาษณ์กับทางเว็บไซต์ Amarin Baby and Kids ว่า จากงานวิจัยในต่างประเทศชี้ชัดว่า เด็กเล็กอายุก่อน 7 ขวบ ที่ดู การ์ตูนฮีโร่ –แฟนตาซีส่งผลให้การพัฒนาด้าน  EF ซึ่งพัฒนาสูงสุดในช่วงนี้ลดลง

EF คืออะไร ทำไมถึงสำคัญ

EF (effective function) คือ กระบวนการทำงานของสมองระดับสูงเพื่อควบคุม ความคิด อารมณ์ และพฤติกรรม เพื่อทำสิ่งต่างๆ จนสำเร็จถึงเป้าหมายที่ตั้งไว้ ซึ่งเป็นทักษะพื้นฐานของคนเพื่อต่อยอดพัฒนาการด้านต่างๆ และการใช้ชีวิต

เริ่มต้นจากเรื่องง่ายๆ เช่น การเล่นจ๊ะเอ๋ ลูกจะต้องจำภาพพ่อแม่ได้ และรู้ว่าพ่อแม่จะอยู่หลังผ้าม่าน หรือหลังตู้ เป็นต้น หรือพูดง่ายๆ ว่า  EF คือทักษะด้าน “จดจำ ควบคุม และยืดหยุ่น” ซึ่งเป็นพื้นฐานที่ช่วยให้ลูกใช้ชีวิตได้อย่างเป็นสุข

จดจำ (working memory) หมายถึง ความจำเพื่อใช้งาน เช่น เวลาอ่านหนังสือ เด็กสามารถจำข้อความย่อหน้าแรกที่อ่านไปได้ เพื่อประมวลผลและเชื่อมโยงกับหน้าถัดไป

ควบคุม (inhibitory control) หมายถึง เด็กมีสติ จดจ่อ และควบคุมตัวเองท่ามกลางสิ่งเร้า ไม่ทำอะไรด้วยความหุนหันพลันแล่น

ยืดหยุ่น (cognitive flexibility) หมายถึง ยอมรับความล้มเหลว ผิดพลาด และหาทางออกใหม่ด้วยตัวเอง

“การศึกษาจากประเทศนิวซีแลนด์พบว่า ทักษะชีวิตในวัยเด็กเป็นตัวทำนายพฤติกรรมช่วงวัยรุ่น และวัยผู้ใหญ่ว่าจะเป็นอย่างไร หากเด็กอายุ 3-4 ขวบ ลงมือทำด้วยตัวเองได้ ควบคุมตัวเองดี ตอนวัยรุ่นมักรอดพ้นจากพฤติกรรมเสี่ยง เช่น ติดยาเสพติด ท้องไม่พร้อม ได้มากขึ้น สมมุติว่าเพื่อนมาชวนไปดื่มเหล้า ใจหนึ่งลูกอยากไป แต่เกิดความคิดว่าดื่มจนเมาแล้วอันตราย ช่วงเวลาสั้นๆ เพียงเท่านี้ ลูกจะตัดสินใจเลือกอะไร

เมื่อเข้าสู่วัยผู้ใหญ่ คนที่ควบคุมตัวเองได้ดีจะประสบความสำเร็จทั้งด้านการเรียน การงาน มีสถานะทางการเงินที่ดี ป่วยเป็นโรคกลุ่ม NCDs (อ้วน เบาหวาน ความดัน ไขมันในเลือดสูง) และทำผิดกฎหมายน้อยกว่าคนที่ขาดทักษะด้านนี้”

เชื่อว่า พ่อแม่ทุกคนอยากให้ลูกมีอนาคตที่ดี มีความสุข นอกเหนือจากการมอบคุณภาพชีวิตและการเรียนที่ดีให้ลูกแล้ว วิธีการเลี้ยงดูของพ่อแม่เป็นสิ่งสำคัญ  ซึ่งเราหาซื้อไม่ได้ แต่ “ต้องลงมือทำด้วยตัวเอง”

อ่านต่อ ทักษะชีวิตฝึกได้ตั้งแต่วัย 0 ขวบ หน้า 2