หูชั้นกลางอักเสบในเด็ก หูติดเชื้อในเด็ก ไม่ใช่เรื่องเล็กถ้าลูกป่วย!

หูชั้นกลางอักเสบในเด็ก – การติดเชื้อในหูหรือที่เรียกว่าหูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลันเป็นปัญหาที่พบบ่อยในเด็ก ทารกประมาณหนึ่งในสี่มีการติดเชื้อที่หูอย่างน้อยหนึ่งครั้งภายในวันเกิดปีแรก การติดเชื้อในหูอาจทำให้เกิดอาการปวดในหูมีไข้และสูญเสียการได้ยินชั่วคราว และสัญญาณทั่วไป เช่น เบื่ออาหารและหงุดหงิด เด็กบางคนมีอาการดีขึ้นโดยไม่ต้องรับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ

แต่เด็กเล็กส่วนใหญ่จะได้รับประโยชน์จากการใช้ยาต้านจุลชีพ เด็กที่มีอาการหูอักเสบในช่วงต้นของชีวิต อาจมีแนวโน้มที่จะมีการติดเชื้อในหูซ้ำและของเหลวในหูชั้นกลางแบบต่อเนื่อง พวกเขาอาจมีความเสี่ยงเกิดภาวะแทรกซ้อนเพิ่มขึ้นจากการติดเชื้อ วันนี้เรามาทำความเข้าใจคำจำกัดความสาเหตุอาการการวินิจฉัยการรักษาและภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นของการติดเชื้อในหูในทารกและเด็กกันค่ะ

หูชั้นกลางอักเสบในเด็ก หูติดเชื้อในเด็ก ไม่ใช่เรื่องเล็กถ้าลูกป่วย!

การติดเชื้อที่หูคืออะไร?

การติดเชื้อในหูเรียกอีกอย่างว่าหูน้ำหนวกเฉียบพลัน (otitis = ear, media = middle) หูชั้นกลางอักเสบคือการติดเชื้อของหูชั้นกลาง ส่วนใหญ่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียที่เด็กเกือบทุกคนมีอยู่ในจมูกและลำคอ

การติดเชื้อในหูส่วนใหญ่มักเกิดขึ้นหลังจากการติดเชื้อไวรัสทางเดินหายใจ เช่น หวัดหรือไข้หวัดใหญ่ การติดเชื้อเหล่านี้อาจทำให้เยื่อเมือกในจมูกและลำคอบวม และลดการป้องกันของโฮสต์ตามปกติ เช่น การกำจัดแบคทีเรียออกจากจมูก การเพิ่มจำนวนแบคทีเรียในจมูก การติดเชื้อทางเดินหายใจจากไวรัสอาจทำให้การทำงานของท่อยูสเตเชียนลดลง

การทำงานของท่อยูสเตเชียนตามปกติมีความสำคัญต่อการรักษาความดันปกติในหู การทำงานของท่อยูสเตเชียนที่บกพร่องจะเปลี่ยนความดันในหูชั้นกลาง (เช่นเมื่อคุณโดยสารในเครื่องบิน) ของเหลว อาจก่อตัวในหูชั้นกลางและแบคทีเรียและไวรัสก็จะตามมา ส่งผลให้เกิดการอักเสบในหูชั้นกลาง  ความดันที่เพิ่มขึ้นทำให้แก้วหูโป่งพองซึ่งนำไปสู่อาการทั่วไปของความเจ็บปวดและความงอแงในเด็กเล็กหรือแม้แต่การแตกส่งผลให้ของเหลวในช่องหูระบายออก

สาเหตุของการติดเชื้อที่หูในทารกและเด็กเล็ก

การติดเชื้อในหูหรือที่เรียกทางการแพทย์ว่าหูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลัน คือการติดเชื้อที่ส่วนกลางของหู เกิดจากการติดเชื้อไวรัส (เช่น โรคไข้หวัด) หรือการติดเชื้อแบคทีเรีย การติดเชื้อเหล่านี้ทำให้เกิดของเหลวในหูชั้นกลางและเกิดการอักเสบ ในบางกรณีท่อยูสเตเชียน (ท่อเล็ก ๆ ระหว่างจมูกและหูชั้นกลาง) ก็แสดงสัญญาณของการติดเชื้อเช่นกัน

ผู้ใหญ่สามารถติดเชื้อในหูได้เช่นกัน แต่เด็กทารกและเด็กเล็กมักมีแนวโน้มที่จะเป็นได้มากกว่า โดยเฉพาะเด็กที่อายุต่ำกว่าสามขวบ เด็กห้าในหกคนจะมีอาการหูอักเสบเมื่ออายุครบ 3 ขวบ 1 ขวบ และ 25% ของเด็กจะมีอาการหูอักเสบซ้ำ

สาเหตุที่ทารกและเด็กเล็กมีแนวโน้มที่จะติดเชื้อในหู ได้แก่ :

• ช่องหูของทารกแตกต่างจากผู้ใหญ่คือสั้นกว่าแคบกว่าและวางในแนวนอนมากกว่า
• ทารกมีแนวโน้มที่จะเป็นหวัดและไวรัสอื่น ๆ ซึ่งทำให้พวกเขามีแนวโน้มที่จะติดเชื้อในหู
• ระบบภูมิคุ้มกันของทารกมีการพัฒนาน้อยกว่าผู้ใหญ่ดังนั้นปฏิกิริยาของพวกเขาต่อไวรัสจึงรุนแรงกว่าซึ่งนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนเช่นการติดเชื้อในหู

อาการของการติดเชื้อในหู

อาการของการติดเชื้อในหูในวัยรุ่นและเด็กโตอาจรวมถึงอาการปวดหูหรือปวดและสูญเสียการได้ยินชั่วคราว อาการเหล่านี้มักเกิดขึ้นอย่างกะทันหัน

ในทารกและเด็กเล็กอาการของการติดเชื้อในหูนั้นไม่เฉพาะเจาะจง อาการหลายอย่างของการติดเชื้อในหูอาจเกิดจากการติดเชื้อไวรัสทางเดินหายใจพร้อมกัน อาการของการติดเชื้อในหูอาจรวมถึง:

• มีไข้ อุณหภูมิสูงกว่า 38 ° C
• จับและดึงที่หูตัวเอง
• งอแงหงุดหงิดหรือนอนไม่หลับ
• กิจกรรมลดลง
• ขาดความอยากอาหารหรือรับประทานอาหารลำบาก
• อาเจียนหรือท้องเสีย
• มีหนองไหลออกจากหูชั้นนอก (otorrhea)

การวินิจฉัยการติดเชื้อในหู

หากคุณสงสัยว่าลูกของคุณมีอาการหูอักเสบให้โทรปรึกษาแพทย์หรือพยาบาลเพื่อดูว่าเด็กควรได้รับการตรวจเมื่อใดและเมื่อใด แม้ว่าการตรวจจะไม่เจ็บปวด แต่ทารกและเด็กส่วนใหญ่ไม่ชอบให้ตรวจหู เพื่อให้กระบวนการง่ายขึ้นให้อุ้มเด็กไว้บนตักและกอดแขนและลำตัวของเด็กไว้ในขณะที่แพทย์หรือพยาบาลใช้เครื่องมือ (otoscope) เพื่อมองเข้าไปในหูของเด็ก บ่อยครั้งที่ต้องเอาซีรูเมน (ขี้หู) ออกเพื่อให้แพทย์หรือพยาบาลสามารถมองเห็นภายในหูได้ดี

แพทย์หรือพยาบาลสามารถบอกได้ว่าลูกของคุณมีการติดเชื้อในหูหรือไม่โดยดูที่ถังหู (เยื่อแก้วหู) เพื่อดูลักษณะทั่วไปของการติดเชื้อในหู

การรักษาการติดเชื้อในหู

การรักษาการติดเชื้อในหูอาจรวมถึง:

• ยาปฏิชีวนะ
• ยารักษาอาการปวดและไข้
• การเฝ้าสังเกตอาการ
• การรวมกันของข้างต้น

การรักษาควรเป็นรายบุคคลโดยพิจารณาจากอายุของบุตรหลานของคุณประวัติการติดเชื้อครั้งก่อนความรุนแรงของการเจ็บป่วยและปัญหาทางการแพทย์ใด ๆ

ยาปฏิชีวนะ – ยาปฏิชีวนะมักให้กับทารกที่อายุน้อยกว่า 24 เดือนหรือมีไข้สูงหรือติดเชื้อในหูทั้งสองข้าง เด็กที่มีอายุมากกว่า 24 เดือนและมีอาการเล็กน้อยอาจได้รับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะหรือมักจะสังเกตเห็นว่าอาการดีขึ้นอย่างรวดเร็วโดยไม่ต้องใช้ยาปฏิชีวนะ

ยาปฏิชีวนะอาจมีผลข้างเคียงเช่นอาการท้องร่วงและผื่นและการใช้ยาปฏิชีวนะมากเกินไปอาจทำให้แบคทีเรีย (ดื้อยา) รักษาได้ยากขึ้น การดื้อยาหมายความว่ายาปฏิชีวนะชนิดใดชนิดหนึ่งไม่ได้ผลอีกต่อไปหรือต้องใช้ปริมาณที่สูงขึ้นในครั้งต่อไป

การสังเกต – ในบางกรณีแพทย์หรือพยาบาลของบุตรหลานของคุณจะแนะนำให้คุณเฝ้าดูบุตรหลานของคุณที่บ้านก่อนเริ่มใช้ยาปฏิชีวนะ สิ่งนี้เรียกว่าการสังเกตอาการ การสังเกตอาการสามารถช่วยในการพิจารณาว่าจำเป็นต้องใช้ยาปฏิชีวนะหรือไม่

อาจแนะนำให้สังเกตในสถานการณ์เหล่านี้:

• หากเด็กอายุมากกว่า 24 เดือน
• หากอาการปวดหูและไข้ไม่รุนแรง
• หากเด็กมีสุขภาพแข็งแรง

ควรให้ยาบรรเทาอาการปวดเพื่อบรรเทาความเจ็บปวดไม่ว่าลูกของคุณจะได้รับยาปฏิชีวนะหรือการสังเกตอาการ คุณจะต้องโทรหรือกลับไปที่แพทย์หรือสำนักงานพยาบาลหลังจาก 24 ชั่วโมงเพื่อติดตามผล หากลูกของคุณมีอาการปวดหรือมีไข้อย่างต่อเนื่องหรือแย่ลงมักแนะนำให้ใช้ยาปฏิชีวนะ อาจใช้การสังเกตอาการต่อไปหากเด็กมีอาการดีขึ้น

การจัดการความเจ็บปวด – อาจใช้ยาบรรเทาอาการปวดรวมทั้งไอบูโพรเฟน (ชื่อทางการค้าตัวอย่าง: Motrin) และอะเซตามิโนเฟน (ชื่อทางการค้าตัวอย่าง: ไทลีนอล) เพื่อลดความรู้สึกไม่สบาย

การรักษาทางการแพทย์เสริมและทางเลือก – มีการรักษาแบบเสริมและการแพทย์ทางเลือก (CAM) มากมายที่โฆษณาว่าใช้รักษาการติดเชื้อในหู ซึ่งอาจรวมถึงการรักษาด้วยชีวจิต, ธรรมชาติบำบัด, ไคโรแพรคติกและการฝังเข็ม

มีการศึกษาทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับการรักษาด้วย CAM สำหรับการติดเชื้อในหูและการศึกษาน้อยลงที่แสดงให้เห็นว่าการรักษา CAM ได้ผล ด้วยเหตุนี้จึงไม่แนะนำให้ใช้วิธีการรักษาเหล่านี้สำหรับการติดเชื้อในหูในเด็ก

ยาลดน้ำมูกและยาแก้แพ้ – ยาแก้ไอและยาแก้หวัด (ซึ่งมักรวมถึงยาลดน้ำมูกหรือยาต้านฮีสตามีน) ยังไม่ได้รับการพิสูจน์ว่าสามารถรักษาหรือลดภาวะแทรกซ้อนของการติดเชื้อในหูในเด็กได้ นอกจากนี้การรักษาเหล่านี้ยังมีผลข้างเคียงที่อาจเป็นอันตรายได้ ไม่แนะนำให้ใช้ยาลดน้ำมูกหรือยาแก้แพ้สำหรับเด็กที่ติดเชื้อในหู

การติดตามผล – อาการของลูกควรดีขึ้นภายใน 24 ถึง 48 ชั่วโมงไม่ว่าจะมีการสั่งยาปฏิชีวนะหรือไม่ก็ตาม หากลูกของคุณไม่ดีขึ้นหลังจาก 48 ชั่วโมงหรือแย่ลงเมื่อใดก็ได้ ให้โทรติดต่อแพทย์หรือพยาบาลเพื่อขอคำแนะนำ แม้ว่าอาการไข้และความรู้สึกไม่สบายอาจดำเนินต่อไปแม้ว่าจะเริ่มใช้ยาปฏิชีวนะแล้วก็ตาม แต่เด็กควรมีอาการดีขึ้นทุกวัน หากบุตรของคุณป่วยมากกว่าตอนไปพบแพทย์ครั้งแรกให้ติดต่อผู้ให้บริการโดยเร็วที่สุด

เด็กที่อายุน้อยกว่าสองปีและผู้ที่มีปัญหาด้านภาษาหรือการเรียนรู้ควรได้รับการตรวจหูติดตามสองถึงสามเดือนหลังจากได้รับการรักษาอาการหูอักเสบ เด็กเหล่านี้มีความเสี่ยงต่อความล่าช้าในการเรียนรู้ที่จะพูด การติดตามผลนี้ช่วยให้แน่ใจว่าการเก็บของเหลว (ซึ่งอาจส่งผลต่อการได้ยิน) ได้รับการแก้ไขแล้ว

การติดเชื้อในหู

การแตกของเยื่อแก้วหู – หนึ่งในภาวะแทรกซ้อนที่พบบ่อยของการติดเชื้อในหูคือการแตกของถังหูหรือที่เรียกว่าเยื่อแก้วหู เยื่อแก้วหูสามารถแตกได้เมื่อมีการลดการไหลเวียนของเลือดและทำให้เนื้อเยื่ออ่อนแอลง ไม่เจ็บเมื่อพังผืดแตก และเด็ก ๆ หลายคนรู้สึกดีขึ้นจริง ๆ เพราะมีการปลดปล่อยแรงดัน โชคดีที่เยื่อแก้วหูมักจะหายเร็วหลังจากแตก การแตกของถังหูเป็นข้อบ่งชี้ในการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะสำหรับการติดเชื้อในหู

การสูญเสียการได้ยิน – ของเหลวที่สะสมอยู่หลังแก้วหู (เรียกว่าการไหล) สามารถคงอยู่ได้เป็นเวลาหลายสัปดาห์ถึงหลายเดือนหลังจากความเจ็บปวดจากการติดเชื้อในหูหายไป การไหลของน้ำทำให้เกิดปัญหาในการได้ยินซึ่งโดยปกติจะเกิดขึ้นชั่วคราว อย่างไรก็ตามหากของเหลวยังคงมีอยู่อาจรบกวนการเรียนรู้และ / หรือการพูด (ดู “หูชั้นกลางอักเสบที่มีน้ำไหล (หูน้ำหนวก) ในเด็ก: ลักษณะทางคลินิกและการวินิจฉัย” และ “หูชั้นกลางอักเสบที่มีน้ำในช่องท้อง (หูน้ำหนวก) ในเด็ก: การจัดการ”)

เด็กที่มีปัญหาด้านการพูดการได้ยินหรือพัฒนาการอาจมีผลลัพธ์ที่แย่กว่าที่เกี่ยวข้องกับการสูญเสียการได้ยินที่เป็นของเหลวและเป็นสื่อกระแสไฟฟ้า ควรได้รับการประเมินก่อนช่วงเวลาสามเดือนที่แนะนำสำหรับเด็กที่ไม่มีปัญหาเหล่านี้เนื่องจากอาจต้องได้รับการแทรกแซงก่อนหน้านี้ เด็กที่ไม่ได้รับการบำบัดอาการหนองไหลควรได้รับการตรวจสอบเมื่อเวลาผ่านไป ซึ่งรวมถึงการตรวจหูและการทดสอบการได้ยินทุกๆ สามถึงหกเดือนจนกว่าการไหลของหนองจะหายไป

การป้องกันการติดเชื้อในหู

เด็กบางคนเกิดการติดเชื้อในหูบ่อยๆ การติดเชื้อในหูที่กำเริบหมายถึงการติดเชื้อสามครั้งขึ้นไปในหกเดือนหรือการติดเชื้อสี่ครั้งขึ้นไปภายใน 12 เดือน นอกเหนือจากการได้รับวัคซีนป้องกันโรคปอดบวมและวัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ตามคำแนะนำของ American Academy of Pediatrics และ American Academy of Family Practice

สำหรับเด็กทุกคนแล้วการแทรกแซงหลายอย่างสามารถช่วยลดความเสี่ยงของการติดเชื้อซ้ำได้ สิ่งเหล่านี้รวมถึงการหลีกเลี่ยงควันบุหรี่การให้นมบุตรการให้ยาปฏิชีวนะในขนาดต่ำอย่างต่อเนื่อง (เรียกว่าการป้องกันโรค) และ / หรือการผ่าตัดใส่ท่อในหู (ดู “หูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลันในเด็ก: การป้องกันการกลับเป็นซ้ำ” และ “การศึกษาผู้ป่วย: วัคซีนสำหรับทารกและเด็กอายุ 0 ถึง 6 ปี (นอกเหนือจากพื้นฐาน)”)

ยาปฏิชีวนะป้องกัน – เด็กที่มีอาการหูอักเสบกำเริบบางครั้งได้รับการรักษาด้วยวิธีการป้องกันของยาปฏิชีวนะ แม้ว่ายาปฏิชีวนะป้องกันอาจช่วยลดจำนวนการติดเชื้อในหูได้ แต่ก็ยังเป็นไปได้ที่เด็กจะติดเชื้อ นอกจากนี้ยังมีความเสี่ยงที่การรับประทานยาปฏิชีวนะเป็นเวลานานอาจนำไปสู่แบคทีเรียที่ดื้อต่อยาปฏิชีวนะมาตรฐาน พูดคุยกับแพทย์หรือพยาบาลของบุตรหลานของคุณเกี่ยวกับประโยชน์และความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากแนวทางนี้

การผ่าตัด – การศึกษาบางชิ้นแสดงให้เห็นว่าการผ่าตัดใส่ท่อแก้วหูในหูช่วยป้องกันการติดเชื้อในหูซ้ำ ท่อแก้วหูปล่อยให้ของเหลวไหลออกจากหูชั้นกลาง (รูปที่ 2) ปล่อยให้อากาศเข้าไปในหูชั้นกลางและรักษาความดันในหูชั้นกลางและช่องหูให้เท่ากัน การศึกษาอื่น ๆ แสดงให้เห็นว่าไม่มีประโยชน์ของ ท่อแก้วหูในการป้องกันการกลับเป็นซ้ำ พูดคุยกับแพทย์ของบุตรหลานของคุณเกี่ยวกับความเสี่ยงและประโยชน์ของการผ่าตัด

การดูแลรักษาสุขภาพภายในช่องหูเป็นสิ่งที่พ่อแม่ต้องให้ความสำคัญ  หน้าที่ของทั้งคุณพ่อคือคอยสอดส่องดูแลความปลอดภัยของลูกน้อย ตลอดจนเช็คพัฒนาการที่เหมาะสมตามวัย สำหรับเด็กๆ วัยเตาะแตะที่สามารถสื่อสารโต้ตอบกับคุณได้ดูแลรักษาความสะอาดและสุขอนามัยส่วนตัว

คุณพ่อคุณแม่สามารถอธิบายให้เด็ก ๆ ได้รู้ว่าการไม่ดูแลตนเอง ไม่รักษาความสะอาดนั้นจะก่อให้เกิดโรคต่างๆ ขึ้นได้ง่าย ดังนั้นการแนะนำให้ลูกดูแลรักษาความสะอาด เช่น  การล้างมือให้สะอาดทุกครั้งก่อนการรับประทานอาหาร หลังเข้าห้องน้ำ  การแปรงฟันก่อนนอน หรือหลังอาหาร การอาบน้ำ การใช้อุปกรณ์ป้องกันตัวเองจากเชื้อโรคต่าง ๆ เช่น ใส่หน้ากากอนามัย เป็นต้น ก็จะส่งผลดีต่อสุขภาพร่างกาย ทำให้ไม่เจ็บป่วยง่าย  ที่สำคัญยังเป็นการเสริมสร้างให้ลูกเกิด ความฉลาดต่อการมีสุขภาพที่ดี (HQ)ซึ่งนับว่าเป็นทักษะที่สำคัญสำหรับเด็กในยุคนี้ ที่ดูเหมือนว่าโรคระบาดครองเมืองค่ะ

ขอบคุณข้อมูลอ้างอิงจาก : uptodate.com , verywellfamily.com

บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ

อุทาหรณ์!! เลี้ยงหมาในบ้าน ระวัง เห็บหมาเข้าหูลูก

ฝีในต่อมน้ำลาย ก้อนแข็ง ๆ หลังติ่งหูทารก สัญญาณบอกโรค

วิธีสังเกตและทดสอบว่า ลูกหูหนวก หรือไม่ (ตั้งแต่แรกเกิด- 2ปี)

เลี้ยงลูกให้ เก่ง ดี มีสุข ไปกับเรา คลิกติดตามที่