5. หลักการเลี้ยงลูกที่ดี ควรใช้ระบบ“เผด็จการโดยธรรม”
กล่าวคือ เมื่อพ่อและแม่ได้พิจารณาโดยรอบคอบแล้ว ถูกต้องแล้วว่าควรจะแนะนำ จะตักเตือน คาดโทษ หรือลงโทษในความผิดด้วยประการใดๆ ก็ขอให้ทำโดยอย่าลังเล หรืออย่าให้เมตตาที่เจือด้วยโมหะ เข้ามาครอบงำปัญญาเสียได้เป็นดีที่สุด
6. เมื่อเด็กต่อเด็กวิวาทกัน
ถ้าเป็นเรื่องเล็กน้อยไม่ถึงกับคอขาดบาดตาย พ่อแม่ก็ไม่ควรจะเข้าไปยุ่งเกี่ยว ควรเอาหูไปนา เอาตาไปไร่เสียบ้างปัญหาเรื่องผู้ใหญ่ต่อผู้ใหญ่จะทะเลาะกันต่อจากเด็กก็จะไม่เกิดขึ้น
7. การสั่งสอนลูกหรือการลงโทษลูก เป็นสิ่งที่พ่อแม่ควรทำในโอกาสอันควร
และควรทำให้พอเหมาะสม แต่สิ่งที่ไม่ควรใส่ลงไปในการสอนหรือลงโทษทุกครั้ง นั่นก็คือ “อารมณ์” ถ้าพ่อแม่ใช้อารมณ์กับลูกไม่ว่ากรณีใดผลเสียย่อมจะเกิดมากกว่าผลดี
8. ถ้าพ่อแม่รู้ตัวว่ากำลังโกรธลูกอยู่ ก็อย่าได้สั่งสอนหรือลงโทษลูกโดยเด็ดขาด
เพราะการสั่งสอนหรือลงโทษลูก ในขณะที่พ่อแม่ยังมีเชื้อแห่งความโกรธอยู่ มันก็มักจะสอนหรือลงโทษลูกจนเกินเหตุ แทนที่จะทำด้วยเมตตา ลูกก็จะกลายเป็นที่รองรับ “ขยะอารมณ์” ของพ่อแม่ไป
9. อย่าปิดบังสติปัญญาของลูก
เมื่อลูกอยากรู้อยากเห็นอะไร พ่อแม่ควรจะสนองตามสมควรและตามกาละ ไม่ควรจะห้ามหรือดุ หาจู้จี้ จุกจิก กวนใจ เพราะเด็กย่อมมีธรรมชาติอยากรู้อยากเห็นเป็นทุนเดิม เพื่อพัฒนาสมองหรือปัญญาอยู่แล้วถ้าพ่อแม่ไปปิดกั้น จะมีผลเสียในระยะยาว (สมองสติปัญญาจะไม่พัฒนา)
10. ไม่ควรที่จะบังคับ หรือตามใจลูกไปเสียหมดทุกสิ่ง
พ่อแม่ควรเดินสายกลาง คือ อย่าให้ตึงหรือหย่อนจนเกินไป โดยการศึกษาจริตของลูกแต่ละคน ไม่ควรวางกฎตายตัวให้เหมือนกันหมด เพราะระดับสติปัญญาของลูกแต่ละคนมีไม่เท่ากัน
11. เมื่อถึงคราวที่ลูกจะมีคู่ครอง พ่อแม่ไม่ควรใช้ระบบ“คลุมถุงชน”
หรือระบบ “เสรีนิยม” จนเกินไปควรพบกันครึ่งทางดีกว่า เพราะเมื่อเกิดมีปัญหาขึ้นในภายหลังก็จะไม่มีการโทษหรือโยนกลองกันได้ ระบบ “จะปลูกเรือนต้องตามใจผู้อยู่ จะขุดอู่ ต้องตามใจผู้นอน” นั้นยังใช้ได้ทุกกาลสมัย ในการเลือกคู่ครอง พ่อแม่ควรทำตัวเป็นที่ปรึกษาเท่านั้น ไม่ควรที่จะลงไปเล่นด้วยจนเต็มตัว
12. ระบบการเลี้ยงลูกด้วย 4 ขั้นตอน คือ แม่น้ำ ลูกยอ กอไผ่ และใส่เตา ยังใช้ได้ทุกกาลสมัย
– แม่น้ำ คือ ใช้น้ำเย็นเข้าจัดการ (พูดจาภาษาดอกไม้)
– ลูกยอ คือ เมื่อแม่น้ำใช้ไม่ได้ผล ก็ต้องใช้ลูกยอ
– กอไผ่ คือ เมื่อลูกยอไม่ได้ผล ก็ต้องใช้ไม้เรียวหวดก้นกันบ้าง
– ใส่เตา คือ เมื่อใช้กอไผ่ก็ยังไร้ผลก็ควร“ตัดหางปล่อยวัด”
คิดเสียว่าเขาได้ตายจากเราไปแล้ว ควรเผาเขาไปเสียเลย (ตัดออกจากบัญชีใจของเราไปเสีย)