เลี้ยงลูกให้เป็น “คนปกติ” ตามวัย

วัยเบบี๋ : ใส่ใจทุกรายละเอียด

เบบี๋เป็นวัยที่ยังช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ จึงต้องการการดูแลในทุก ๆ เรื่อง และเพราะเบบี๋ยังพูดไม่ได้ เขาจึงใช้เสียงร้องในการสื่อสารแทนคำพูด เพื่อบอกคุณพ่อคุณแม่ว่าเขากำลังรู้สึกไม่สบายตัวและต้องการความช่วยเหลือ ซึ่งเสียงร้องในแต่ละสถานการณ์มีความแตกต่างกัน ไม่ว่าจะขับถ่าย หิว รู้สึกร้อน หรือรู้สึกหนาว

หากคุณพ่อคุณแม่สังเกตดี ๆ ก็จะแยกแยะความแตกต่างได้ไม่ยาก ในช่วงวัยนี้หากมีคนอยู่กับเขาและตอบสนองเขาได้อย่างถูกต้อง จะช่วยให้เบบี๋พัฒนาความรู้สึกไว้วางใจต่อโลกนี้ ซึ่งจะกลายเป็นพื้นฐานในการสร้างความสัมพันธ์กับผู้อื่นต่อไปในอนาคต

Must read : ถอดรหัส เสริมพัฒนาการ 11 กระบวนท่าของทารกที่พ่อแม่มือใหม่ควรรู้!

วัยเตาะแตะ : ออกสำรวจโลกกว้าง

ลูกน้อยวัย 1-3 ขวบ เป็นวัยที่เริ่มเป็นตัวของตัวเอง เขาแยกได้แล้วว่า พ่อแม่และตัวเขาเป็นคนละคน ฉะนั้นเขาสามารถรู้สึกและคิดต่างจากคนอื่นได้ เด็กวัยนี้จึงชอบทำสิ่งตรงข้ามกับคำสั่งสอนของพ่อแม่ และปฏิเสธพ่อแม่อยู่เสมอ นอกจากนี้วัยนี้ยังชอบเรียนรู้โลกกว้าง ตื่นตาตื่นใจกับทุกสิ่งที่พบเห็น

เพราะฉะนั้นสิ่งสำคัญสำหรับเขาคือโอกาสในการออกสำรวจโลก หากคุณพ่อคุณแม่เป็นห่วงเรื่องความปลอดภัย ควรจัดสถานที่ให้กว้างพอที่ลูกน้อยจะยังได้สำรวจ แต่เป็นบริเวณที่ยังคงมีความปลอดภัย แม้เขาจะหกล้มก็อาจจะเจ็บเพียงเล็กน้อย แต่ไม่ถึงกับหัวแตก เพื่อให้ลูกน้อยได้เรียนรู้ด้วยว่า ถ้าเขาเดินไม่ระวังก็อาจจะเจ็บตัวได้

วัย Terrible Two ต้องสอนให้ลูกพูดคำว่า “ไม่”

หมอตั้มยกตัวอย่างจากประสบการณ์ตรงว่า “ช่วง 2 ขวบ ผมต้องสอนให้ลูกพูดคำว่าไม่ ตอนแรกที่ลูกพูดไม่เป็นแล้วเขาหงุดหงิด ผมเลยสอนเขาว่า ไม่ชอบอะไรบอกเลยไม่ชอบ ไม่กินอะไรบอกเลยไม่กิน คือพ่อแม่จะได้รู้ แต่ก็มีพ่อแม่บางคนบอกว่ากลัวลูกจะพูดบ่อยกลายเป็นปฎิเสธทุกอย่าง ซึ่งที่จริงมันไม่เกี่ยวกัน เพราะถ้าลูกไม่พูดเขาก็จะอาละวาด มันเป็นความรู้สึกข้างใน ที่เขาไม่อยากได้แต่เขาพูดออกมาไม่ได้ เพราะฉะนั้นไม่ชอบอะไร โกรธใคร จะเอาอะไร ขอให้บอก แต่ว่าเราจะให้หรือไม่ให้ก็เป็นอีกเรื่องหนึ่ง เพราะการบอกมาก่อนเป็นการระบายที่ช่วยลดอารมณ์เด็กได้”

Must read : ลูกเข้าสู่ วัยทอง 2 ขวบ งอแงไร้เหตุผล เพราะอะไรต้องดู!

Must read : Terrible two วัย 2 ขวบ ยิ่งถูกห้าม ยิ่งปฏิเสธ มารู้จักกับวัยนี้กัน

วัยอนุบาล : สร้างวินัย ใส่ใจคุณธรรม

การที่เด็กจะมีพัฒนาการด้านต่าง ๆ นั่นความหมายว่าภาษา กล้ามเนื้อ และใจของเขาต้องพร้อม การสร้างวินัยก็เช่นกัน คุณพ่อคุณแม่หลายคนอยากให้ลูกมีวินัยตั้งแต่วัยเตาะแตะ แต่ในวัยนั้นภาษาของเขายังพูดได้เป็นเพียงคำสั้น ๆ ยังไม่เข้าใจเหตุผล เงื่อนไข และการทำข้อตกลง รวมถึงกล้ามเนื้อและสังคมของเขาก็พัฒนาไม่มากพอ วัยที่เหมาะสมสำหรับการสร้างวินัย ศีลธรรม และคุณธรรม จึงเป็นวัยอนุบาลที่เขามีความพร้อมในด้านต่าง ๆ แล้วพอสมควร ในขณะที่ด้านวิชาการ เด็กควรได้เรียนตามหลักสูตรของโรงเรียนอย่างค่อยเป็นค่อยไป ไม่ควรเร่งหรือเลือกโรงเรียนที่สอนเร็วกว่าพัฒนาการของเขา เพราะอาจทำให้เด็กเครียด และเสียเวลาในการเสริมสร้างลักษณะนิสัยที่ดีไปกับการเรียนเพียงอย่างเดียว

อีกสิ่งที่มีความสำคัญไม่แพ้กัน แต่บ่อยครั้งที่ผู้ใหญ่รอบตัวเด็กมองข้ามคือทักษะสังคม คุณหมอแนะนำว่าคุณพ่อคุณแม่ควรสอนลูกวัยอนุบาลให้รู้จักการต่อรอง สอนทักษะการโน้มน้าวใจผู้อื่น หรือสอนให้มีศิลปะในการตื๊ออ้อนขอสิ่งต่าง ๆ เช่น ลูกอยากชวนเพื่อนมาเล่นด้วยกัน แต่เพื่อนปฏิเสธ แทนที่ลูกจะอาละวาดโวยวายเมื่อถูกขัดใจ ก็เปลี่ยนเป็นตื๊อเพื่อนว่า ‘มาเล่นด้วยกันนะ มาเล่นกันเถอะนะคนสวย’ แม้การตื๊อของเด็กจะได้ผลบ้างไม่ได้ผลบ้าง แต่ถือเป็นโอกาสให้เด็กได้พัฒนาศิลปะในการสื่อสาร ซึ่งเป็นวิธีในการอะลุ่มอลวยเพื่อให้อยู่ร่วมกันได้ รวมทั้งเป็นทักษะที่ทำให้เด็กรู้จักทำข้อตกลงเพื่อหาทางออกที่ทั้งสองฝ่ายยอมรับได้ เด็กที่มีทักษะนี้จึงไม่ค่อยอาละวาดหรือเกิดอารมณ์หงุดหงิดง่ายเมื่อถูกขัดใจ แต่เขาจะใช้สมองคิดเพื่อหาวิธีเจรจาต่อรองแทน

Must read : ฝึก “วินัย” ลูก ให้ความสามารถนำทางชีวิตด้วยตัวเอง

Must read : สอนลูกให้เป็นคนดี มีจริยธรรมตั้งแต่แรกเกิด

อ่านต่อ >> “เทคนิคเลี้ยงลูกวัยประถม-วัยรุ่น ให้เป็นคนปกติ” คลิกหน้า 4