ความท้าทายของพ่อแม่ Gen y ในการเลี้ยงดูลูก Alpha Gen

Gen y กับการเป็นพ่อแม่ที่มีลูกใน Alpha Gen จะเป็นอย่างไร เมื่อความแตกต่างระหว่างวัยมีมาก มาฟังคำแนะนำแนวทางการเลี้ยงเด็กยุคนี้จากคุณหมอกัน

ความท้าทายของพ่อแม่ Gen y ในการเลี้ยงดูลูก Alpha Gen!!

การแบ่งกลุ่มประชากรตามแนวคิดนักเศรษฐศาสตร์ แบ่งประชากรออกเป็น 4 กลุ่ม โดยใช้อายุเป็นเครื่องมือในการแบ่งกลุ่ม ได้แก่

1. Baby Boomer หรืออีกนัยหนึ่งคือ กลุ่มผู้สูงวัย ซึ่งได้แก่ กลุ่มคนที่มีอายุระหว่าง 54-72 ปี
2. Gen X ซึ่งได้แก่ กลุ่มคนที่มีอายุระหว่าง 38-53 ปี
3. Generation Y อายุระหว่าง 21-37 ปี
4. Gen Z อายุระหว่าง 8-20 ปี

โดยแต่ละกลุ่ม ในแนวคิดทางเศรษฐศาสตร์ว่าด้วยเรื่องผู้ซื้อผู้ขาย มีพฤติกรรมการแตกต่างกัน การทำความเข้าใจแต่ละกลุ่มจะทำให้สามารถลดช่องว่างในการสื่อสาร ขณะเดียวกันโลกยุคนี้เป็นยุคที่ประกอบไปด้วยกลุ่ม เจน y ซึ่งถือเป็นประชากรกลุ่มใหญ่ที่ทั่วโลกต่างให้ความสำคัญ

ทำความรู้จัก คนGen y!!

เนื่องจากว่า gen y เป็นกลุ่มประชากรที่อยู่ในวัยสำคัญต่อการพัฒนาประเทศ ดังนั้น สำนักงานคณะกรรมการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ หรือ สศช. จึงได้ร่วมกับบริษัทศูนย์วิจัยเพื่อการพัฒนาสังคมและธุรกิจ (SAB) ศึกษาทัศนคติและปัจจัยด้านเศรษฐกิจและสังคมของประเทศไทย ปี พ.ศ. 2561 ที่ผ่านมา โดยข้อสรุปตอนหนึ่งคือ กลุ่มประชากรเจนเนอเรชั่นวาย คือผู้ที่เกิดในช่วงปี พ.ศ. 2523–2543 หรือมีอายุ ระหว่าง 18 ถึง 38 ปี (ณ ปี พ.ศ. 2561) โดยสำรวจเชิงปริมาณ จำนวน 3,734 ตัวอย่าง ในช่วงระหว่างวันที่ 24 มิถุนายน ถึง 31 สิงหาคม 2561 ในพื้นที่ 12 จังหวัด17 และสัมภาษณ์เชิงลึก พบว่า

“ทัศนคติ ปัจจัยและเงื่อนไข การสร้างครอบครัว และแนวทางการดำเนินชีวิตนั้นแตกต่างจากคนรุ่นก่อนอย่างชัดเจน คือ มีความทะเยอทะยาน ความมุ่งมั่นต่อความสำเร็จ และความก้าวหน้าในอาชีพ ต้องการรูปแบบชีวิตที่มีความยืดหยุ่น ต้องการการดำเนินชีวิตที่ท้าทายแสวงหาโอกาสในการทำงาน หรือเดินทางท่องเที่ยวในต่างประเทศ รวมถึงมีความเป็นปัจเจกบุคคลสูง ขณะเดียวกันมีแนวคิดที่ยอมรับการเป็นคู่รักเพศเดียวกันเพิ่มมากขึ้น ซึ่งอาจมีผลต่อการสร้างครอบครัวและการมีบุตร”

ขณะเดียวกัน ข้อมูลพื้นฐานครอบครัว และแนวทางการสร้างครอบครัวของคน เจนวาย พบว่า ประมาณร้อยละ 29.4 เติบโตมาแบบไม่พร้อมหน้าพ่อ แม่ บุตร และกลุ่มที่มีครอบครัวแล้ว พบว่า ร้อยละ 69.9 ใช้ชีวิตอยู่ด้วยกันก่อนตัดสินใจแต่งงานเฉลี่ย 2 ปี ขณะที่แนวทางการสร้างครอบครัว พบว่า ลดความสำคัญของข้อผูกมัดทางกฎหมายและพิธีการ โดยร้อยละ 42.9 ไม่ให้ความสำคัญกับการจดทะเบียน ร้อยละ 27.0 ไม่ให้ความสำคัญกับการแต่งงาน

Alpha Gen!! เจนนี้มีเทรนด์แบบไหน??

ก่อนอื่นมาทำความรู้จักกับ Alpha Generation หรือเรียกกันสั้นๆ ว่า Alpha Gen กันก่อน เด็ก Alpha Gen ก็คือเด็กที่เกิดในปี ค.ศ. 2010 – 2024 หรือก็คือพ.ศ. 2553 – 2567 ลักษณะเด่นคือ ชีวิตค่อนข้างสบาย เพราะพ่อแม่ คือ คนเจน y มีความรู้ มีงาน มีเงิน เรียกได้ว่าเกิดมาคู่กับความพร้อมในหลาย ๆ ด้านนั่นเอง เด็ก ๆ รุ่นนี้มีข้อได้เปรียบกว่าคนรุ่นก่อน ๆ ตรงที่ชีวิตไม่ต้องดิ้นรนมาก มีพร้อมอยู่แล้วทั้งเงิน เทคโนโลยี การแพทย์ที่พัฒนา การศึกษาที่ทันสมัยจุดเด่นอีกอย่างของคนเจนนี้ คือ ความสามารถในการปรับตัวได้เร็ว เพราะโลกในปัจจุบันของคนเจนนี้เปลี่ยนเร็วมาก แต่ข้อเสียก็คือ มีแนวโน้มเป็นคนวัตถุนิยม เบื่อง่ายและความอดทนต่ำ นิยมความรวดเร็วทันใจ จึงมักมองหาสูตรความสำเร็จที่จะทำให้ประสบความสำเร็จตั้งแต่อายุยังน้อยแต่แนวโน้มทางด้านสุขภาพของเด็กยุคนี้

ด้วยความที่เป็นโลกแห่งความรวดเร็ว หากการดูแล เลี้ยงดูของเด็กไม่ได้รับความใส่ใจมากพอ ปล่อยไปกับสภาพแวดล้อมรอบตัวมากเกินไป มักจะพบว่า เด็กรุ่น Alpha Gen มีแนวโน้มเสี่ยงต่อการเป็นโรคสมาธิสั้น Attention-deficit/hyperactivity disorder (ADHD)โรคออทิสติกเทียม และโรคต่อต้านสังคม (Antisocial) รู้แบบนี้แล้ว พ่อแม่โดยเฉพาะพ่อแม่คนเจน y ที่ให้ความสำคัญกับแนวทางใหม่ ๆ ในการเลี้ยงดูลูก คงเริ่มเกิดคำถามขึ้นในใจแล้วว่า แบบนี้เราควรเลี้ยงดูลูก Alpha Gen อย่างไรให้ห่างไกลความเสี่ยงเหล่านี้ ในขณะที่ชีวิตรายล้อมไปด้วยเทคโนโลยีที่เป็นต้นเหตุให้เกิดโรค

สิ่งที่พ่อแม่ควรรู้ เมื่อมีลูก Alpha Gen!!

1. เป็นเจนเนอเรชั่นที่ทุกคนมีการศึกษาเป็นพื้นฐาน

แม้ว่าในตอนนี้พวกเขาส่วนใหญ่จะยังอยู่ในวัยเด็ก แต่เมื่อถึงวัย Generation Alpha พวกเขาจะเป็น Generation ที่มีการศึกษามากที่สุด พวกเขาจะเติบโตขึ้นและเรียนรู้โลกมากขึ้นเรื่อยๆ มากกว่ารุ่นก่อนๆ ทั้งหมด สิ่งนี้ยังเปลี่ยนธรรมชาติของการศึกษาระดับอุดมศึกษาเนื่องจากทำให้ความคาดหวังของสถาบันแตกต่างไปอย่างมาก

2. พวกเขาเชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยี

พ่อแม่ของพวกเขาอาจเป็นคนแรกที่เกิดมาในโลกดิจิทัล แต่ Gen Alpha จะเป็นคนที่ปรับให้เทคโนโลยี และความล้ำสมัยเหล่านั้นมาใช้ได้จริง และกลายเป็นส่วนหนึ่งในชีวิตของพวกเขา อันที่จริง Alpha Gen และเทคโนโลยีเชื่อมโยงกันมากจนประมาณว่าเมื่ออายุได้ 8 ขวบ พวกเขาจะแซงหน้าพ่อแม่ของพวกเขาในด้านทักษะด้านเทคโนโลยี พวกเขาจะไม่มีวันรู้จักโลกที่ปราศจากอินเทอร์เน็ต เทคโนโลยีอันชาญฉลาด และโลกเสมือน

3. AI คือความจริงของพวกเขา

เป็นไปไม่ได้ที่คนรุ่นก่อนจะจินตนาการถึงผลกระทบของ Siri, Alexa และ Google Assistant ในชีวิตและที่บ้านของพวกเขา สำหรับ Gen Alpha แล้ว  Ai จะเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตของพวกเขาโดยธรรมชาติ นอกจากนี้ข้อมูลอันมหาศาล (Big Data)จะเข้ามามีส่วนในการตัดสินใจของพวกเขาในทุกการตัดสินใจ

4. การเรียนรู้ของพวกเขามีความเฉพาะตัวสูง

Gen Alphas คุ้นเคยกับการเข้าถึงข้อมูลในทันที ซึ่งทำให้การเรียนรู้แบบเก่าพวกเขาจะรู้สึกว่าล้าสมัย และช้าไม่ทันใจ เด็กยุคนี้สามารถเรียนรู้ได้ในทุกที่ การเรียนรู้ออนไลน์ และสื่อต่าง ๆ ช่วยอำนวยความสะดวกในแนวทางการศึกษาของพวกเขา

5. การปฎิสัมพันธ์ระหว่างกัน มักอยู่ในโซเซียลมีเดีย

Gen Alphas จะโต้ตอบกับเพื่อน ๆ และคนรอบข้างส่วนใหญ่ผ่านโซเชียลมีเดียและเชื่อมต่อกันตลอดทั้งวัน ทำให้เป็นสิ่งที่พ่อแม่กังวลว่าจะเกิดการบุลลี่ กลั่นแกล้งกันทางออนไลน์ พวกเขาจะให้ความสำคัญกับการกดไลค์ในโซเซียลมีเดียค่อนข้างมาก แต่แม้ว่าสิ่งเหล่านี้จะเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตเด็กยุคนี้มากแค่ไหน แต่พวกเขาจำเป็นต้องได้รับการสอนถึงความสำคัญของการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างบุคคล เพื่อลดการบุลลี่กันลงได้

6. พวกเขาไม่ชอบแบ่งปัน หรือใช้ของร่วมกัน

เจเนอเรชั่นอัลฟ่าไม่ชอบแบ่งปันมากเกินไป ต่างจากเจเนอเรชั่นก่อนๆ การใช้ข้าวของเครื่องใช้ของเด็กยุคนี้จะเป็นคนใครของมัน ไม่ได้ใช้ร่วมกัน อาจเป็นเพราะต้องมีการลงทะเบียน ยืนยันตัวตนกับข้าวของเครื่องใช้ในปัจจุบัน เช่น สมาร์ทโฟน สมาร์ททีวี เป็นต้น

สิ่งควรรู้เมื่อคุณมีลูก Alpha Gen!!

7.ไม่เล่นตามกฎ

หมดเวลาเล่นเกมกระดานและระบายสีระหว่างบรรทัดแล้ว Gen Alphas ไม่สามารถถูกจำกัดด้วยกฎเหมือนรุ่นก่อน พลังงานของพวกเขานั้นยากที่จะควบคุมได้ เนื่องจากโลกดิจิทัลของพวกเขาทำให้พวกเขาได้สัมผัสกับมุมมองมากมายที่ไม่รู้จบ พวกเขาจึงมองว่าเป็นเรื่องปกติในการหาวิธีลัดที่จะเอาชนะ

8. ศาสนาไม่ใช่เครื่องยึดเหนี่ยว

Gen Alpha จำนวนมากโดยธรรมชาติมักจะต่อต้าน เป็นการยากที่จะชักชวนให้พวกเขาเข้าสู่ศาสนาหรือระบบความเชื่อ เนื่องจากพวกเขามีแนวโน้มที่จะหลุดพ้นจากโครงสร้างที่มีอยู่ แม้ว่าคุณจะประสบความสำเร็จในการทำให้พวกเขายอมรับระบบความเชื่อตั้งแต่อายุยังน้อย ในไม่ช้าพวกเขาจะเติบโตและเริ่มมีแนวทางของตัวเอง

9. พวกเขาเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา

ต่างจากรุ่นที่คาดการณ์ได้ก่อนหน้านี้ นักการตลาดมีปัญหาหนักใจเมื่อกำหนดเป้าหมายไปที่ Gen Alpha เนื่องจากมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา พวกเขามีแนวโน้มที่จะเป็นปัจเจกมากกว่าและด้วยเหตุนี้จึงไม่ตกอยู่ในกลุ่มคนที่มีอำนาจเหนือกว่า ดังนั้น เมื่อคุณคิดหาข้อสรุปทำนายพฤติกรรมของพวกเขา พวกเขาก็เปลี่ยนไปอีกเสียแล้ว

10. วัยเด็กของพวกเขาแตกต่างกันมาก

Gen Alpha ต่างจากพ่อแม่รุ่นมิลเลนเนียลที่ชอบเล่นกลางแจ้งและใช้เวลาเพื่อความสนุกอย่างไม่รีบร้อน แต่พวกเขาอาศัยอยู่ในโลกแห่งการแข่งขัน ด้วยความที่โลกแคบลงจากเทคโนโลยี ทำให้เป้าหมาย และความสำเร็จของคนรอบตัวมีแตกต่างกันมาก เพิ่มแรงกดดันในพวกเขาต้องกระตุ้นตัวเองให้พัฒนาขึ้นตลอดเวลา ต้องใช้เวลาในการทำกิจกรรมนอกหลักสูตรเพื่อความเป็นเลิศ แม้ว่าวิธีนี้จะได้ผลสำหรับบางคน แต่หลายคนอาจรู้สึกเครียดและวิตกกังวล

11. อาหารของพวกเขา

คาร์โบไฮเดรต ไขมัน และไดอารี่ออร์แกนิกจะเป็นส่วนใหญ่ของสิ่งที่พวกเขาชอบที่จะดื่มด่ำเพราะพวกเขาต้องการพลังงานทั้งหมดที่พวกเขาจะได้รับ Gen Alphas ส่วนใหญ่มักติดพาสต้า มักกะโรนีและชีส และซีเรียล อาหารที่มาพร้อมกับไขมันอิ่มตัว แม้ว่าจะถือว่าไม่ดีต่อสุขภาพ แต่ Generation ของพวกเขาก็ยังคงมีอายุขัยเฉลี่ยมากกว่ารุ่นก่อน ๆ

การเลี้ยงดูเด็ก Alpha Gen!!

ต่อข้อคำถาม และความกังวลใจทั้งหลายว่าควรเลี้ยงดูลูก Alpha Gen อย่างไรให้ห่างไกลความเสี่ยงจากโรคทางใจ ให้มีสุขภาพจิตที่ดี มาร่วมหาคำตอบจากข้อแนะนำในการเลี้ยงเด็ก Alpha Gen ของ รศ. นพ.สุริยเดว ทรีปาตี จากสถาบันแห่งชาติ เพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัว มหาวิทยาลัยมหิดล ที่ได้ให้แนวทางในการเลี้ยงดูไว้เป็นขอบเขต ซึ่งมีทั้งหมด 5 แนวทางด้วยกัน ดังนี้

1. เป็นนักคิดสร้างสรรค์เพื่อเพิ่มศักยภาพใหม่ๆ ให้กับลูก

ฝึกให้เด็กคิดและวิเคราะห์โดยเริ่มจากการชวนกันตั้งคำถาม ข้อสังเกต ให้เด็กรู้จักวิธีแก้ปัญหา ได้ฝึกคิดอย่างมีวิจารณญาณไตร่ตรอง ฝึกให้ลูกคิดว่าเรื่องที่ได้ฟัง ได้เห็น ได้รู้นั้นเป็นข้อเท็จจริงหรือไม่ สมควรเชื่อถือหรือไม่

2. เพิ่มเติมความรู้ในโลกความเป็นจริงแทนความเพ้อฝัน

สนับสนุนให้ลูกคิดในสิ่งที่เป็นไปได้ ทำได้โดยพ่อแม่ต้องสื่อสารกับลูกด้วยเหตุผล ฝึกลูกให้คิดเป็น เพื่อให้เขาสามารถใช้ชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุขและปลอดภัย รู้จักคิด ตัดสินใจ วางแผน และแก้ไขปัญหาได้อย่างถูกต้อง รู้เท่าทันคน

3. ส่งเสริมสภาพอารมณ์ สังคม จิตสำนึก คุณธรรม จริยธรรม

สิ่งสำคัญพ่อแม่ต้องเป็นแบบอย่างที่ดีให้ลูกเห็น ใช้วิธีการสอนด้วยความรักและสัมพันธภาพที่ดี จะทำให้เด็กค่อยๆ ซึมซับเอาแบบอย่างที่ดีนั้นมาปฏิบัติตามจนเกิดเป็นนิสัย

4. พ่อแม่ต้องเป็นผู้ฟังที่ดีด้วยการเปิดใจรับฟังลูก

โดยพ่อแม่สามารถสังเกตทัศนคติ มุมมอง ความคิดของลูกได้ และใช้วิธีการพูดคุย แลกเปลี่ยน สั่งสอน ปลูกฝังสิ่งที่ดีต่างๆ เพื่อเขาจะได้เกิดวิธีคิดที่ดีและถูกต้อง

5. การเลือกรับสื่อให้เด็กอย่างสร้างสรรค์

พ่อแม่ควรใช้สื่อให้สร้างสรรค์ คิดให้เท่าทันสื่อ ให้คำแนะนำในเชิงสร้างสรรค์ เพื่อพัฒนาศักยภาพของเด็ก และร่วมกันหาทางรับมือกับสิ่งใหม่ๆ ที่เข้ามา