เล่นกับลูกไม่เป็น เราช่วยได้กับกิจกรรมเล่นดีสมวัยสร้างสรรค์

เล่นกับลูกไม่เป็น ไม่ต้องกังวล เรามีกิจกรรมดี ๆ โดน ๆ เหมาะสมกับแต่ละวัยของลูก แถมสร้างสรรค์มาฝากกัน เพราะต่างรู้ดีว่าการเล่นเป็นบ่อเกิดแห่ง IQ EQ และ EF

เล่นกับลูกไม่เป็น เราช่วยได้!! กับกิจกรรมเล่นดี สมวัย สร้างสรรค์

งานของเด็ก คือ การเล่น ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น??

การเล่น ไม่ใช่เป็นเรื่องไร้สาระสำหรับเด็ก เนื่องจากว่าการเล่นคือการเรียนรู้ตามวัยที่จะช่วยส่งเสริมพัฒนาการ เสริมสร้างจินตนาการ ความอยากรู้อยากเห็น และกระตุ้นพัฒนาการครบทั้ง 4 ด้านให้แก่เขา นอกเสียจากประโยชน์ดังที่กล่าวมาแล้ว ประโยชน์อีกด้านของการเล่น ที่หากพ่อแม่หาเวลาลงมา เล่นกับลูก แล้ว ยังมีประโยชน์ที่สำคัญมากอยู่อีกสิ่งหนึ่ง คือ การเล่นทำให้เกิด พ่อแม่ที่มีอยู่จริง

พ่อแม่ที่มีอยู่จริง สำคัญอย่างไร?

พ่อแม่บอกรักลูกผ่านการเล่น กอด อุ้ม หอม เล่านิทาน และพูดคุยกับลูกแม้ในวันที่เขายังไม่รู้ภาษาก็ตาม การปรากฏตัวของพ่อแม่อย่างสม่ำเสมอและตอบสนองต่อความต้องการขั้นพื้นฐานของลูก ทำให้เด็กรับรู้ว่า ‘พ่อแม่มีอยู่จริง’ และเขาสามารถเชื่อใจพ่อแม่ได้ ซึ่งความเชื่อใจดังกล่าวจะพัฒนาไปสู่ความเชื่อใจที่มีต่อโลกภายนอกในเวลาต่อมา ในทางกลับกันหากพ่อแม่ไม่สามารถตอบสนองต่อความต้องการขั้นพื้นฐานของลูก หรือมีเวลาคุณภาพให้กับลูกในช่วงวัยดังกล่าวได้ เด็กจะพัฒนาความไม่เชื่อใจต่อบุคคลหรือโลก (Mistrust) ขึ้นมา

ทำอย่างไร…เมื่อ เล่นกับลูกไม่เป็น !!

การเล่นไม่ใช่เรื่องยาก หากเราสามารถย้อนจิตใจของเราให้กลับไปวัยเด็กได้ และคงไม่ใช่เรื่องผิดอะไรหากเราเล่นเป็นเด็กซะบ้าง สำหรับพ่อแม่บางคน ที่ประสบปัญหากับการเล่นกับลูก เล่นแล้วลูกบอกไม่สนุก หรือดูไม่สนใจ นั่นอาจเป็นเพราะว่า เราไม่เคยให้เวลากับลูกมาก่อน ดังนั้นเมื่อถึงเวลาที่เราต้องการเปลี่ยนแปลงตัวเอง การเล่นจึงเป็นกิจกรรมที่ดีในการสานสัมพันธ์ของพ่อแม่ และลูกให้กลับมาอีกครั้ง ซึ่งอาจจะต่อกันไม่ติดในช่วงแรก ๆ ก็ขอให้คุณพ่อคุณแม่ยังคงเล่นต่อไป เพียงแค่ลูกหยุดดู หยุดฟังที่เราเล่น หรืออ่านนิทาน นั่นก็แสดงถึงเปิดการเชื่อมต่อระหว่างกันในขั้นแรกแล้ว

5 ข้อแนะนำในการเล่นกับลูก 

1. การเล่นเกิดได้ทุกที่ ไม่จำเป็นว่าเมื่อจะเล่นต้องมีของเล่นราคาแพง เพราะใจความสำคัญของการเล่นกับลูก นั่นคือ การทำกิจกรรมร่วมกัน ไม่ว่าจะเป็น ขณะซักผ้า ทำกับข้าว ตากผ้า เป็นต้น เพียงแค่พ่อแม่ดึงลูกเข้ามามีส่วนร่วมกับสิ่งที่เราต้องทำ ให้เขามีส่วนร่วมในกิจกรรมของเราบ้าง นอกจากสนุกแล้ว ลูกยังรู้สึกภูมิใจที่ได้ช่วยเหลือพ่อแม่อีกด้วย
2. พ่อแม่ทำงานไม่มีเวลา จะเล่นได้อย่างไร ระยะเวลาในการเล่น ไม่สำคัญเท่ากับคุณภาพของเวลาที่ใช้เล่นด้วยกัน แม้เพียงการอ่านนิทานก่อนนอน สัก 10-15 นาที ก็นับว่าเป็นการใช้กิจกรรมร่วมกันกับลูก แม้เป็นเวลาเพียงไม่มาก แต่หากคุณพ่อคุณแม่ทำด้วยความตั้งใจ ไม่อ่านแบบขอไปที่ เพราะเป็นหน้าที่ เวลาเพียงเล็กน้อยลูกก็รับรู้ได้ถึงความมีอยู่จริงของพ่อแม่แล้ว
3. อย่าให้การเล่นเป็นเหมือนการเรียน พ่อแม่บางคนคิดว่าเราสามารถยัดความรู้ใส่ลงไปในการเล่นกับลูกเสียเลยดีกว่า จะได้ไม่เสียเที่ยว ความจริงแล้วก็ไม่ผิดเสียทีเดียว แต่หากมากเกินไป เช่น ของเล่นที่มีการวัดผล หรือแม่มีเกณฑ์ที่เข้มงวดเป็นคะแนนเวลาเล่น ไม่พอใจเมื่อลูกทำไม่สำเร็จ เแบบนี้คงไม่ใช่การเล่น แต่เรียกว่าการเรียนน่าจะเหมาะกว่า
4. พ่อแม่ต้องเล่นกับลูกตลอดเวลาที่เขาต้องการเลยหรือ คงเป็นคำถามที่พ่อแม่อยากทราบ เพื่อคลายความรู้สึกผิดต่อลูก เวลาที่เขาเรียกร้องให้เล่นแทบทั้งวัน แต่คุณมีเวลาให้ลูกไม่ได้ทั้งวัน ความจริงแล้วทักษะชีวิตที่ลูกควรได้รับการเรียนรู้ไม่เพียงแค่ความสุข ความสมหวังเพียงอย่างเดียว พ่อแม่สามารถปฎิเสธ และอธิบายถึงเหตุผลในการไม่มาเล่นให้แก่ลูกฟังตรง ๆ ได้ ลูกก็จะเรียนรู้ในการปรับตัว และยังได้ฝึกให้เขาเข้าใจเหตุและผลของคนอื่นอีกด้วย
5. ควรมีจิตใจที่ปลอดโปร่ง พร้อมเล่นเสียก่อน มีการศึกษาว่า ความเครียด และความไม่มีความสุขของพ่อแม่นั้นส่งผลลบต่อพัฒนาการของลูก เขาสามารถรับรู้ได้ถึงอารมณ์เหล่านั้น ดังนั้นพ่อแม่จึงควรให้เวลากับตัวเอง เมื่อเราหายเหนื่อย ผ่อนคลาย จึงพร้อมที่จะมาเล่นกับลูก จะทำให้ได้รับประโยชน์อย่างเต็มที่มากกว่าการฝืน

   

การเล่นที่มีดีไม่ใช่เล่น ๆ

เด็กในวัย 3 ปีแรก ถือเป็นช่วงทองของการส่งเสริมพัฒนาการ ถ้าส่งเสริมดีในเรื่องอารมณ์ พฤติกรรมและพัฒนาการด้านต่างๆ ก็จะเป็นประโยชน์อย่างมากต่อเด็ก ๆ ในวันหน้า” ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สุนทรี ทวีธนะลาภ  ภาควิชากายภาพบำบัด คณะสหเวชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้แนะนำการเล่นกับเด็กเล็กเพื่อเสริมสร้างพัฒนาการในแต่ละช่วง ตั้งแต่ต่ำกว่า 1 ขวบ ถึง 4 ขวบขึ้นไป ดังนี้

“จ๊ะเอ๋” เปิดโลกการเรียนรู้กับเด็กวัยต่ำกว่า 1 ขวบ

สำหรับเด็กวัยแรกเรียนรู้ แนะนำให้เลือกของเล่นที่มีหลากสีหลายรูปทรงที่น่าสนใจ ของเล่นที่มีเสียง หรือขยับเคลื่อนไหวได้ ของเล่นที่ใช้ความสัมพันธ์ระหว่างสายตากับการเคลื่อนไหวของมือ หากเป็นหนังสือควรเป็นหนังสือภาพกระดาษแข็งที่เปิดง่ายเพื่อพัฒนากล้ามเนื้อมัดเล็ก

แม้ไม่มีของเล่น ผู้ปกครองก็สามารถชวนลูกเล่นได้อย่างง่ายๆ และเป็นธรรมชาติ อย่างเช่น การเล่นปิดแอบ

“การเล่น ‘จ๊ะเอ๋’ เป็นการสอนให้รู้จักการรอ การคงอยู่ และหายไป รวมทั้งการเดาเหตุการณ์ ซึ่งการเล่นแบบนี้จะตามมาด้วยเสียงหัวเราะของเด็ก หรือจะปรับใช้ของในบ้านมาเล่นซ่อนหาโดยเอาของไปซ่อนใต้ผ้าห่มแล้วชวนให้เด็กๆ ค้นหาก็จะเป็นการเล่นเพื่อกระตุ้นความจำของเด็กๆ” ผศ.ดร.สุนทรี กล่าว

นอกจากนี้ เด็กวัย 9-10 เดือน ที่เริ่มจะยืนเกาะได้แล้ว พ่อแม่อาจใช้เก้าอี้ในบ้านหรือรถเข็นที่ปลอดภัยให้ลูกได้ลองเกาะทรงตัวและเดิน

“สิ่งที่หลายบ้านชอบใช้กับเด็กวัยนี้คือรถหัดเดินที่มีล้อลากซึ่งไม่ขอแนะนำเลย นอกจากจะไม่ทำให้เด็กเดินได้เร็วขึ้นแล้วแต่จะทำให้เกิดปัญหาการเดิน เด็กจะติดการเดินเขย่งส้นเท้า ส่งผลให้กล้ามเนื้อขาตึง เอ็นร้อยหวายหดสั้น ทำให้มีปัญหาต่อลักษณะการเดินในอนาคต รวมทั้งรถหัดเดินนี้มีลูกล้อทำให้เกิดความไม่ปลอดภัยด้วย” ผศ.ดร.สุนทรี กำชับ

เคลื่อนที่ไปกับเด็กวัยเตาะแตะ 1-2 ปี

วัยนี้คือวัยเตาะแตะ และเริ่มซนบ้างแล้ว เริ่มรื้อสิ่งของ ปืนป่ายขึ้นบันได ไม่อยู่นิ่ง เด็กๆ จะเริ่มออกสำรวจโลกรอบตัวซึ่งถือเป็นการเรียนรู้ ของเล่นสำหรับวัยนี้จึงควรเกี่ยวกับการลากจูง พ่อแม่อาจเพิ่มความสนุกโดยทำทางเดินลากจูงให้แก่เด็กๆ อาจเป็นทางเดินคดโค้ง หรือซิกแซก มีทางเลี้ยวไปมาเพื่อเสริมประสบการณ์การทรงตัว นอกจากนี้อาจให้ลูกปีนป่ายหมอน หรือสร้างอุโมงค์กระดาษให้เด็กมีการเคลื่อนไหว รวมทั้งพาลูกวิ่งเล่นบนพื้นหญ้า หรือเล่นทราย

ผศ.ดร.สุนทรี แนะให้ผู้ปกครองพาเด็กๆ ออกกำลังกายเพื่อเป็นการเสริมสร้างกล้ามเนื้อ และความแข็งแรง รวมทั้งการเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อมัดเล็กในมือ เช่น การขีดเขียนด้วยมือด้านที่ถนัดและการใช้มือปั้นดินแป้ง หรือจับช้อนตักของก็สำคัญต่อการฝึกฝนทักษะ และความสัมพันธ์ระหว่างตากับมือ การทำงานของสมองกับการควบคุมอวัยวะในร่างกาย

เล่น = การเรียนรู้แสนสนุก

พ่อแม่ต้องรู้!! อาการโอไมครอนในเด็ก เจอสัญญาณต่อไปนี้ พบแพทย์ทันที

บาดแผล ทางใจในวัยเด็ก ส่งผลกระทบกับลูกมากกว่าที่คิด

สอนลูก สไตล์เอเชีย แบบให้อยู่แต่ในโอวาท ดีจริงหรือ