ลูกถนัดข้างไหน สังเกตได้เมื่อไหร่? ถ้าถนัดซ้าย เปลี่ยนให้ถนัดขวาดีไหม?

ลูกถนัดซ้าย หรือถนัดขวา นับเป็นอีกเรื่องหนึ่งที่คุณพ่อคุณแม่ให้ความสนใจกันมาก หลายๆ ท่านที่เห็นว่าลูกถนัดซ้าย ก็อาจกังวลว่าลูกจะใช้ชีวิตยาก แล้วชีวิตคนถนัดซ้าย อยู่ยากจริงหรือ…. บทความนี้ Amarin Baby & Kids ชวนมาเรียนรู้เรื่องมือข้างที่ถนัดของลูกกันค่ะ

ลูกจะเริ่มใช้ “มือข้างที่ถนัด” ตอนไหน?

โดยปกติ ทารกจะใช้มือทั้งสองข้างสลับกันไป แต่เด็กบางคนเริ่มใช้มือใดมือหนึ่งอย่างชัดเจนตั้งแต่อายุแค่ 7-9 เดือน ส่วนใหญ่เมื่อลูกเริ่มหยิบสีเทียนมาขีดเขียนและใช้อุปกรณ์ต่างๆ ได้ชำนาญขึ้น คุณพ่อคุณแม่จะเริ่มสังเกตได้ว่าเขาชอบใช้มือข้างไหนมากกว่ากัน แม้ยังชอบลองสลับไปมาระหว่างมือซ้ายและขวา แต่เด็กๆ ก็จะเริ่มแสดงให้เห็นว่าถนัดข้างไหนแน่ชัดเมื่อถึงวัยประมาณ 2 ขวบ และเมื่อถึงวัย 3 ขวบ เด็กส่วนใหญ่จะมีความคงเส้นคงวาในการใช้มือข้างใดข้างหนึ่งวาดรูป ถือถ้วย เอื้อมหยิบของ และโบกทักทายแล้ว

ลูกถนัดซ้าย ฝึกให้เปลี่ยนไปถนัดขวาได้ไหม?

ความถนัดซ้ายหรือขวาเป็นลักษณะที่ติดตัวเด็กมาตั้งแต่เกิด และเกี่ยวข้องกับการทำงานของสมอง จึงไม่ควรพยายามฝืน ฝึก หรือบังคับให้ลูกใช้มือข้างใดข้างหนึ่งเป็นหลัก (ซึ่งมักเป็นข้างขวา) แม้ว่าสิ่งต่างๆ ในโลกใบนี้มักออกแบบมาสำหรับคนถนัดขวาโดยเฉพาะ…

พ่อแม่สมัยก่อนมักทนไม่ได้เมื่อเห็นลูกตกเป็นชนกลุ่มน้อยในสังคม เลยพยายามบังคับลูกที่เกิดมาถนัดซ้ายให้ใช้มือขวา ทว่าผู้เชี่ยวชาญหลายท่านเชื่อว่า ถ้าพ่อแม่ให้ลูกฝืนลักษณะทางพันธุกรรมอาจนำไปสู่ปัญหาการพูดติดอ่างและความบกพร่องในการเรียนรู้หลายๆ อย่าง (Learning disabilities) จึงไม่แนะนำให้พยายามเปลี่ยนความถนัดตามธรรมชาติของเด็ก

ถ้ามีลูกถนัดซ้าย (มีเด็กถนัดซ้ายประมาณ 10 เปอร์Œเซ็นต์ และเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ) ก็ต้องหากรรไกรสำหรับคนถนัดซ้ายให้ใช้ ให้นั่งทางซ้ายมือของคุณ ข้อศอกจะได้ไม่ชนกันตอนกินข้าว เวลาเขียนหนังสือ หมึกก็มักจะเลอะมือ และมองไม่เห็นสิ่งที่เขียน (สำหรับภาษาที่เขียนจากซ้ายไปขวา) แม้จะยุ่งยาก แต่เชื่อเถอะว่าลูกมีความสุขที่ได้ใช้มือซ้ายที่เขาถนัด มากกว่าถูกบังคับให้ใช้มือขวาแน่นอนค่ะ

ลูกเข้าโรงเรียนแล้ว แต่ยังดูไม่ชัดว่าถนัดซ้ายหรือขวา ผิดปกติไหม?

ถ้าลูกอายุ 3-4 ขวบแล้ว แต่ยังเปลี่ยนมือที่ใช้เขียนหรือทำสิ่งต่างๆ อยู่ คุณพ่อคุณแม่ไม่ต้องกังวลค่ะ เหมือนพัฒนาการด้านอื่นๆ ที่เด็กแต่ละคนย่อมช้าเร็วต่างกัน เด็กบางคนก็ใช้มือข้างที่ถนัดให้เห็นชัดเจนเอาตอน 4-6 ขวบ คุณครูที่โรงเรียนอนุบาลก็อาจจะบอกกับคุณพ่อคุณแม่ด้วยว่า ลูกยังไม่มีมือข้างที่ถนัด

คนที่ถนัดทั้งสองข้าง มีจริงหรือ?

คำตอบคือ มี! แม้จะมีจำนวนน้อย คนที่ถนัดสองข้าง แบ่งออกเป็นสองแบบคือ

1. Mixed-handedness หรือ Cross-dominance ถนัดสองข้างแบบผสม เป็นคนที่ถนัดใช้มือซ้ายหรือขวาทำงานหนึ่ง แต่งานอีกอย่างหนึ่งจะถนัดใช้มืออีกข้าง เช่น เขียนด้วยมือขวา แต่ใช้มีดด้วยมือซ้าย
2. Ambidextrous เป็นคนที่ถนัดการใช้มือทั้งสองข้างจริงๆ ทำทุกอย่างได้ด้วยมือซ้ายหรือมือขวา เช่น เขียนได้ทั้งสองข้าง โยนบอลได้ดีทั้งสองข้าง มีคนกลุ่มนี้แค่ 1 เปอร์เซ็นต์เท่านั้น พิเศษสุดๆ!

สรุปแล้ว ไม่ว่าลูกจะถนัดซ้าย หรือถนัดขวา หรือทำอย่างนี้ด้วยมือขวา แต่กลับทำอีกอย่างด้วยมือซ้าย ก็ไม่น่าสำคัญเท่าลูกมีพัฒนาการที่ดี ร่าเริง มีความสุข รู้หน้าที่ จัดการชีวิตตนเองได้ จริงไหมคะ

บทความโดย: กองบรรณาธิการนิตยสาร Amarin Baby & Kids

ข้อมูลบางส่วนจาก: verywell.com

ภาพ: Shutterstock