การพัฒนาลูกน้อยให้ฉลาด ควรเป็นไปตามวัย จะช่วยทำให้ลูกน้อยเรียนรู้ได้เหมาะสม กับความสามารถที่พวกเขาควรจะได้รับ เรามาดูวิธีการพัฒนาลูกน้อยวัยต่างๆ โดย พ.ท.พญ.กมลพรรณ ชีวพันธุศรี ที่แนะนำวิธี เลี้ยงลูกฉลาด ตามวัยตั้งแต่ 0 – 12 ขวบ กันค่ะ
0 – 1 ขวบ
ช่วงขวบปีแรก เด็กจะเติบโตเร็วมาก เมื่อครบ 1 ขวบน้ำหนักจะขึ้น 3 เท่า และสูงขึ้น 2 เท่าจากตอนแรกเกิด เด็กส่วนใหญ่เริ่มคลานได้ และบางคนเริ่มก้าวเดินได้แล้ว คุณพ่อ คุณแม่ควรให้ความอบอุ่นกับลูกน้อย การโอบกอด อุ้ม เล่น และเสียงหัวเราะ จะทำให้ลูกน้อยมีความสุข
- ทำให้ลูกรู้สึกไว้วางใจ ปลอดภัย โดยการตอบสนองเมื่อลูกน้อยร้องไห้สม่ำเสมอ เมื่อลูกรู้สึกวางใจ ลูกจะพยายามเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ อย่างไม่ลังเล
- เวลาให้อุ้มควรอุ้มลูกน้อย เพื่อให้เขารู้สึกปลอดภัยและอบอุ่น คลายกังวล คลายเครียด อย่าให้นอนดูดนมโดยไม่มีคนอุ้ม เพราะอาจสำลักได้
- ยอมรับความต้องการ และนิสัยของเด็กที่แตกต่างกัน เด็กทุกคนมีช่วงเวลาการกิน นอน ถ่าย แตกต่างกัน เช่น บางคนนอนมาก บางคนนอนน้อย การนอนทำให้สมองของลูกน้อยพัฒนา
- เด็กๆ มักจะชอบเรียนรู้ และพิสูจน์ทุกอย่าง ส่วนมากจะใช้ปากในการอม เลีย ดูด เพราะฉะนั้นควรนำของที่เป็นอันตรายออกไปให้พ้นมือ แล้วหาของดี มีประโยชน์ให้ลูกน้อย อม จับ ถือ เพื่อเรียนรู้
- เลือกประดับด้วยของสีฉูดฉาด เช่น รูปภาพ โมบาย ของที่มีสีสันตัดกัน เพื่อให้ลูกน้อยได้มอง และเรียนรู้เรื่องสี การแยกสี คุณพ่อ คุณแม่อาจจะเริ่มสอนว่าอันไหนคือสีอะไร ให้ลูกน้อยเรียนรู้
- เลือกของเล่นที่มีเสียงต่างๆ แตกต่างกัน เพื่อให้ลูกได้เรียนรู้การแยกแยะเสียง เช่น เสียงนาฬิกา กริ่งประตู เครื่องดนตรี เสียงสัตว์ต่างๆ ให้หูของลูกได้สัมผัสกับเสียง พัฒนาความคิด จินตนาการ
- ให้ลูกน้อยเล่นของเล่นหลากหลายรูปแบบ ที่สามารถใช้ปาก มือ จมูก ตา และหู ได้อย่างปลอดภัย ห้ามใช้ของเล่นที่มีขนาดเล็กเกินผลส้ม เพราะลูกน้อยอาจกลืน และติดคอ หรือหลอดลมได้
- ให้ลูกน้อยลองสัมผัสอาหารที่มีความแตกต่างกันในรสชาติ และอุณหภูมิ อุ่น หรือเย็น ให้ลิ้นของลูกเรียนรู้รสชาติอาหาร เปรี้ยว หวาน เค็ม เผ็ด ขม ฝาด จืด (ควรสอนช่วง 6 เดือนขึ้นไป)
- ช่วยให้ลูกพัฒนาเรื่องการทรงตัว และการเคลื่อนไหว อาจจะให้อุปกรณ์ช่วย หรือคุณพ่อ คุณแม่สามารถช่วยลูกให้ลองนอนคว่ำ และคลานอย่างใกล้ชิด ด้วยความระมัดระวัง
- พูดกับลูกบ่อยๆ ใช้น้ำเสียงแบบผู้ใหญ่คุยกัน อย่าบีบเสียง หรือใช้เสียงเลียนแบบลูก เวลาพูดให้มองหน้า เรียกชื่อคน สัตว์ สิ่งของ หรืออ่านหนังสือให้ลูกฟัง ชี้ภาพให้ดู ทำเสียงเลียนสัตว์ต่างๆ
- พยายามให้ลูกรับประทานอาหารเอง เมื่ออายุใกล้ 1 ขวบ เช่น กล้วย ขนมปัง สอนให้ลองใช้ช้อน อาจจะเลอะเทอะไปบ้าง เพราะนั่นคือการเรียนรู้
- ให้ลูกเคลื่อนที่ได้อย่างอิสระ ถ้าให้อยู่ในคอก หรือเปล จะหยุดพัฒนาการ คุณพ่อ คุณแม่ควรดูแลลูกอย่างใกล้ชิดเมื่อลูกคลานไปในที่ต่างๆ
- สอนให้ลูกรู้จักแยกแยะคนแปลกหน้า และเรียนรู้ที่จะระวังตัวเอง
1 ขวบ – 1 ขวบครึ่ง
วัยนี้เป็นที่มีการพัฒนาทางด้านบุคลิกภาพของตนเองอย่างแท้จริง เด็กๆ จะมีหน้าตาที่ยิ้มแย้ม หัวเราะกับเรื่องตลกได้มาก พูดคำแรก เดินก้าวแรกได้ การเจริญเติบโตรวดเร็วแต่ไม่เท่ากับขวบปีแรก และกินน้อยลง
- ลองปล่อยให้ลูกคลานเล่นเอง เล่นจ๊ะเอ๋กับลูก หรือโยนลูกบอลไปมา นอกจากจะฝึกบริหารกล้ามเนื้อมัดเล็กแล้ว ยังจะช่วยในการฝึกทักษะการจดจำ และการมองเห็น
- ลองให้ลูกส่องกระจก มองหน้าตัวเอง เรียนรู้ที่จะรู้จักตัวเอง ชี้อวัยวะต่างๆ ให้ลูกดู และบอกว่าส่วนนั้นคืออะไร อาจจะแทรกภาษาอื่นๆ เพิ่มเติม เป็นการฝึกภาษาเพิ่มเข้าไปได้อีกด้วย
- ให้ลูกดูภาพในหนังสือ ชี้ภาพสัตว์ สิ่งของ คน ลองให้ลูกพูดชื่อคน สัตว์ สิ่งของ เสื้อผ้า แล้วถามว่าสิ่งนั้นใช้ทำอะไร เป็นการเรียนรู้สิ่งแวดล้อมที่มีอยู่รอบตัวลูกน้อย ให้ลูกน้อยเข้าใจในธรรมชาติ
- ฝึกให้ลูกทิ้งขยะ ให้เป็นที่ลงในถังขยะ วิธีเปิดปิด ฝาถังขยะ เป็นการฝึกวินัย และการรักความสะอาด สร้างเสริมอุปนิสัยที่ดีไม่มักง่ายอีกด้วย
- เปิดเพลงให้ลูกฟัง หรือให้ลองเล่นเครื่องดนตรี ร้องเพลง และเต้นตามจังหวะ ช่วยฝึกความคิดสร้างสรรค์ ผ่อนคลาย และฝึกสมาธิได้ดี
- พูดกับลูกบ่อยๆ เกี่ยวกับเรื่องสี ความร้อน ความเย็น รสชาติอาหาร สิ่งพื้นฐานต่างๆ ที่ลูกควรรู้เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม เรื่องการดำรงชีวิต
อ่านต่อ “เลี้ยงลูกฉลาด ตามวัยตั้งแต่ 1 ขวบครึ่ง – 12 ขวบ” คลิกหน้า 2