ควรแก้ไขที่สาเหตุ โดยพยายามให้ลูกได้รับอาหารที่มีกากใยเพิ่มขึ้น เช่น ผัก ผลไม้ โดยเฉพาะส้ม (พยายามให้รับประทานกากด้วย) มะละกอ องุ่น มะขาม รวมถึงอาหารบางอย่าง เช่น โยเกิร์ต ยาคูลท์ นมเปรี้ยว น้ำผึ้ง ส่วนใหญ่พบว่าน้ำลูกพรุน หรือพรุนสดจะช่วยได้ และให้ลูกดื่มน้ำให้เพียงพอ เพราะเด็กบางคนพอหย่าขวดนมแล้ว จะดื่มนมและน้ำน้อยลงมาก เพราะไม่อยากรับจากแก้ว ขณะที่บางคนก็ดื่มนมมากเกินไป (มากกว่า 3 แก้วต่อวัน)ทำให้ท้องผูกเพราะเกลือแคลเซียมตกตะกอนในลำไส้
นอกจากนี้เด็กที่ไม่เคยมีปัญหาท้องผูกมาก่อนพอเข้าวัย 2 – 3 ขวบ ถูกบังคับให้ฝึกขับถ่าย อาจมีการต่อต้านโดยอั้นไว้ จนกลายเป็นปัญหาท้องผูกได้ วิธีแก้ไขคือช่วยทาสารหล่อลื่น เช่น วาสลีน ที่ก้นลูก เพื่อให้อุจจาระผ่านออกมาได้ง่ายขึ้น
สำหรับทารกบางคน ปัญหาท้องผูกอาจเกิดจากนมที่รับประทานอยู่ ให้ลองเปลี่ยนยี่ห้อนมเป็นชนิดที่มีธาตุเหล็กไม่มากเกินไป หรือประเภทที่ผสมเส้นใยอาหาร ก็อาจช่วยได้ บางรายอาจมีปัญหาแพ้โปรตีนในนมวัว แสดงออกเป็นอาการท้องผูก ให้ลองเปลี่ยนเป็นนมที่ทำจากถั่วเหลืองก็จะดีขึ้น บางรายที่ท้องผูกมากและไม่ดีขึ้นด้วยการแก้ไขเบื้องต้น อาจเกิดจากโรคบางอย่างเช่น ฮอร์โมนไทรอยด์ต่ำกว่าปกติ โรคลำไส้โป่งพอง แต่กำเนิด ระบบประสาทที่ควบคุมการขับถ่ายผิดปกติต้องได้รับการตรวจและรักษาจากแพทย์จึงจะดีขึ้น
ในกรณีของลูกคุณแม่ หมอคิดว่าอาจเป็นจากนม ลองเปลี่ยนชนิดมาเป็นนมผงที่มีธาตุเหล็กน้อยหน่อย หรือดื่มนม UHT เพราะไม่ได้เสริมธาตุเหล็ก ถ้าลูกดื่มนมค่อนข้างมาก ให้ดื่มนมน้อยลง เน้นอาหาร มากขึ้น หรือเปลี่ยนเป็นนมถั่วเหลือง ถ้าคิดว่าแพ้นมวัว ถ้ายังไม่ดีขึ้น ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติมค่ะ
บทความโดย: แพทย์หญิงสุธีรา เอื้อไพโรจน์กิจ กุมารแพทย์ ผู้เชี่ยวชาญ ด้านทารกแรกเกิด