ลูกฟันผุ ทำไงดี หมอฟันแนะ อย่าขาดฟลูออไรด์

ลูกฟันผุ ทำไงดี หมอฟันแนะ อย่าขาดฟลูออไรด์

ลูกฟันผุ ทำไงดี นับเป็นปัญหาที่พบเจอมากขึ้นเรื่อย ๆ โดยเฉพาะในเด็กเล็กตั้งแต่อายุไม่ถึง 1 ปี หรือเริ่มมีฟันน้ำนมขึ้นเป็นซี่แรก เนื่องจากชั้นเคลือบฟันของฟันน้ำนมจะบางกว่าชั้นเคลือบฟันของฟันแท้ และยังมีแร่ธาตุ เช่น แคลเซียม และฟอสฟอรัสน้อยกว่าในฟันแท้อีกด้วย จึงทำให้ฟันน้ำนมมีโอกาสผุได้ง่ายมาก ควรดูแลลูกอย่างไร มาดูกันค่ะ

ลูกฟันผุ ทำไงดี เด็กเล็กฟันผุถาวรจำนวนมาก

หากคุณพ่อคุณแม่ปล่อยให้ลูกฟันผุขึ้นมาแล้ว เด็กจะมีอาการปวดฟันตามมา และอาจเกิดความเจ็บปวดมากจนทำให้ไม่สามารถกินอาหารได้ตามปกติ ทำให้น้ำหนักตัวลดลง เด็กบางคนอาจถึงขั้นขาดสารอาหาร  มีรายงานผลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากแห่งชาติ ครั้งที่ 8 ประเทศไทย พ.ศ. 2560 พบว่าเด็กไทย

• อายุ 3 ปี ฟันผุ 52%
• อายุ 5 ปี ฟันผุ 76 %
• เด็กอายุ 12 ปี ฟันผุถาวร 52 %

อง์กรอนามัยโลกแนะนำ ลูกฟันผุ ทำไงดี

องค์การอนามัยโลกแนะนำและสนับสนุนให้แปรงฟันด้วย ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ความเข้มข้น 1,000 – 1,500 ppm วันละ 2 ครั้ง นานครั้งละ 2 นาที

ทพญ. นราวัลลภ์ เชี่ยววิทย์ งานทันตกรรม โรงพยาบาลศิริราช คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล ให้ข้อมูลว่า ฟลูออไรด์เป็นองค์ประกอบ 1 ใน 5 ที่สำคัญในการป้องกันฟันผุ ซึ่งได้แก่ การทำความสะอาดฟันโดยการแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันอย่างถูกวิธี การปรับพฤติกรรมการบริโภคอาหาร การใช้ฟลูออไรด์ การเคลือบหลุมร่องฟัน และการตรวจสุขภาพฟันอย่างสม่ำเสมอทุกๆ 6 เดือน

ฟลูออไรด์คืออะไร

ฟลูออไรด์เป็นแร่ธาตุชนิดหนึ่งที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันฟันผุ ฟลูออไรด์พบได้ตามธรรมชาติ ทั้งในดิน หิน น้ำโดยเฉพาะน้ำบาดาล และในอาหาร เช่น ใบชา อาหารทะเล เนื้อสัตว์ ผัก

การใช้ฟลูออไรด์ป้องกันฟันผุ มี 2 วิธีได้แก่

1. ฟลูออไรด์ชนิดใช้เคลือบบนผิวเคลือบฟัน อาจอยู่ในส่วนผสมของยาสีฟัน ซึ่งฟลูออไรด์เจลนี้นิยมใช้ในเด็กเล็ก ทันตแพทย์จะเป็นผู้เคลือบให้กับเด็ก ในคลินิกทันตกรรม ใช้เวลาเคลือบเพียง 1-4 นาที ชนิดนี้นิยมใช้ในเด็กเล็ก สารฟลูออไรด์บางส่วนจะแทรกซึมเข้าไปรวมตัวกับแร่ธาตุของผิวเคลือบฟัน ทำให้เคลือบฟันแข็งแรง และการที่มีสารฟลูออไรด์เคลือบอยู่บริเวณผิวเคลือบฟันจะช่วยลดการเกาะติดของแผ่นคราบจุลินทรีย์และยับยั้งการสร้างกรดของแบคทีเรียบนผิวเคลือบฟัน จึงช่วยป้องกันฟันผุได้

2. ฟลูออไรด์ชนิดรับประทาน อาจมีอยู่แล้วในน้ำดื่มธรรมชาติบางท้องถิ่น ผสมในน้ำประปา อาหาร น้ำนมผสมฟลูออไรด์หรือเป็นยาฟลูออไรด์ซึ่งมีทั้งชนิดเม็ดและชนิดน้ำผสมอยู่ในวิตามินรวมสำหรับเด็กเล็ก สารฟลูออไรด์ที่รับประทาน จะแทรกซึมเข้าสู่กระแสเลือดและไปรวมตัวกับแร่ธาตุ แคลเซียม และฟอสฟอรัส ในบริเวณที่มีการสร้างกระดูก และฟัน จึงช่วยทำให้ฟันแข็งแรง ทนต่อการทำลายของกรดจากแบคทีเรียต่างๆในช่องปากได้ดี

ฟลูออไรด์ป้องกันฟันผุได้จริงไหม

ฟลูออไรด์จะไปสะสมอยู่ในตัวฟันทำให้ผลึกเคลือบฟันแข็งแรงขึ้น ทนต่อกรดที่ทำให้เกิดฟันผุได้มากขึ้น ช่วยยับยั้งการละลายตัวของแร่ธาตุที่ผิวฟันและกระตุ้นให้เกิดการสะสมกลับของแร่ธาติที่ผิวฟัน เป็นผลให้ฟันผุในระยะเริ่มแรกหายเป็นปกติได้ นอกจากนี้ฟลูออไรด์ยังช่วยยับยั้งการสร้างกรดของแบคทีเรียและยับยั้งการเจริญของแบคทีเรียด้วย

ต้องปรึกษาทันตแพทย์ก่อนใช้ฟลูออไรด์หรือไม่

จำเป็นต้องปรึกษาทันตแพทย์ก่อน เนื่องจากความเสี่ยงในการเกิดฟันผุ แตกต่างกันในเด็กแต่ละกลุ่ม และการได้รับฟลูออไรด์ในรูปแบบและขนาดที่ไม่เหมาะสมจะทำให้ไม่ได้ผลเต็มที่ในการป้องกันฟันผุ และถ้าเด็กได้รับฟลูออไรด์ในปริมาณที่มากเกินไปอาจเกิดอันตราย

วัยใดบ้างจำเป็นต้องได้รับฟลูออไรด์

ทพญ. นราวัลลภ์ แนะนำว่า การใช้ฟลูออไรด์เริ่มใช้ได้ตั้งแต่ฟันน้ำนมซี่แรกขึ้น หรือกับเด็กอายุประมาณ 6 เดือน ในรูปแบบของยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ แนะนำให้ใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ที่ความเข้มข้น 1000 ส่วนในล้านส่วน (ppm)  ซึ่งจะมีประสิทธิภาพในการป้องกันฟันผุ ซึ่งปริมาณของยาสีฟันที่ใช้มีความแตกต่างกันในแต่ละช่วงวัย
          – เด็กอายุน้อยกว่า 3 ปี ควรใช้ปริมาณแค่แตะขนแปรงพอเปียก และควรเช็ดฟองออกขณะแปรงฟัน
          – เด็กอายุน้อยกว่า 6 ปี ควรใช้ปริมาณเท่ากับความกว้างของแปรง
          – เด็กอายุ 6 ปี ขึ้นไปและผู้ใหญ่ ควรใช้ปริมาณเท่ากับความยาวของแปรง

สำหรับยาบ้วนปากฟลูออไรด์แนะนำให้ใช้ในเด็กที่มีอายุตั้งแต่ 6 ปีขึ้นไปที่ควบคุมการกลืนและบ้วนทิ้งได้

การแปรงฟันแห้งกับฟลูออไรด์

การแปรงฟันแห้งคือการแปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์โดยไม่มีน้ำมาเกี่ยวข้องทั้งก่อนแปรงและหลังแปรงฟัน ดังนี้

• ก่อนการแปรงฟัน ไม่ต้องบ้วนน้ำ ไม่ต้องเอาแปรงจุ่มน้ำก่อนบีบยาสีฟัน เพื่อที่เวลาแปรงฟันจะได้ไม่มีน้ำและฟองเต็มปาก ทำให้แปรงลำบาก  ซึ่งเรานำแปรงสีฟันล้างน้ำก่อน 1 รอบ และสะบัดน้ำทิ้งให้แห้งที่สุดก่อนจะแปรงฟันให้ลูก
• หลังการแปรงฟัน ไม่ต้องบ้วนน้ำเพื่อล้างยาสีฟันออก แค่บ้วนน้ำลายและฟองยาสีฟันทิ้ง หลังแปรงฟันแล้ว ควรงดน้ำงดอาหารครึ่งชั่วโมง เพื่อให้ฟลูออไรด์ในยาสีฟันคงอยู่

คราบยาสีฟันที่ไม่ได้บ้วนทิ้งจะเป็นอันตรายหรือไม่  

หากใช้ฟลูออไรด์ในปริมาณที่เหมาะสม ไม่เป็นอันตราย แต่ถ้าเด็กยังบ้วนปากไม่เป็น ระหว่างที่คุณพ่อคุณแม่แปรงฟันให้ควรใช้ผ้าเช็ดฟองให้ลูกตามไปเรื่อยๆ ส่วนสารลดแรงตึงผิวที่ผสมในยาสีฟันนั้น มีปริมาณน้อยมากจนไม่ทำให้เกิดอันตรายแต่อย่างใด

การแปรงฟันแห้งดีอย่างไร

• การแปรงแห้งนั้น ช่วยป้องกันฟันผุได้มากกว่าการบ้วนน้ำตามหลังการแปรงฟัน เพราะฟลูออไรด์ที่ค้างอยู่ในปากจะเกาะยึดกับผิวฟัน ป้องกันฟันผุได้ยาวนานขึ้น
• หลังการแปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ ฟลูออไรด์จะเข้มข้นมากในครึ่งชั่วโมงแรก ซึ่งฟลูออไรด์ที่ค้างอยู่ในช่วงครึ่งชั่วโมงนี้มีประโยชน์อย่างมากในการซ่อมแซมผิวฟัน เพื่อป้องกันไม่ให้ฟันผุ
• ถ้าหลังแปรงฟันยิ่งบ้วนน้ำหลายครั้ง ปริมาณความเข้มข้นของฟลูออไรด์ในปากจะลดลงอย่างมาก ทำให้การป้องกันฟันผุจะลดน้อยลง และถ้าเพิ่งแปรงฟันเสร็จแล้วมาดื่มน้ำ หรือทานอาหารทันที ฟลูออไรด์ในช่องปากจะยิ่งลดลงเพิ่มมากขึ้น

ปัญหาฟันผุในเด็กเล็กจะลดลงได้ เพียงคุณพ่อคุณแม่แปรงฟันให้ลูกด้วยยาสีฟันที่ผสมฟลูออไรด์ และหากเป็นการแปรงฟันแห้งด้วยแล้ว ยิ่งดีต่อฟันของลูกมากยิ่งขึ้นด้วยค่ะ มาช่วยกันรักษาฟันของลูกน้อยให้สะอาดปราศจากฟันผุกันนะคะ

 ขอบคุณข้อมูลจาก

งานทันตกรรม โรงพยาบาลศิริราช คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ม.มหิดล, โรงพยาบาลเด็กสินแพทย์, SKT Dental Center, โรงพยาบาลเปาโล

อ่านต่อบทความดี ๆ คลิก

10 รีวิวแปรงสีฟันเด็ก แปรงสนุก สะอาดทั่วถึง ไม่บาดเหงือก

ฝันว่าฟันหลุด ฟันร่วง!! ลางดีหรือลางร้าย? ทำนายฝันแม่นๆ

กรมอนามัยเตือน! ปล่อยลูก ฟันผุ เสี่ยงเด็กแคระแกร็น!!