สีน้ำนมแม่ น้ำนมส่วนหน้า น้ำนมส่วนหลัง มีประโยชน์อย่างไร

สีน้ำนมแม่ น้ำนมส่วนหน้า น้ำนมส่วนหลัง มีประโยชน์อย่างไร ?

จริงๆ แล้วน้ำนมแม่เปลี่ยนสีได้ค่ะ ซึ่งหลังจากผ่านน้ำนมระยะแรกไปแล้ว สีน้ำนมจะค่อยๆ เปลี่ยนไปตามกลไกธรมชาติ และส่วนหนึ่งมาจากอาหารที่แม่ท่านก็มีส่วนทำให้สีน้ำนมแม่เปลี่ยนได้ค่ะ  ซึ่งลักษณะของน้ำนมแม่หลังคลอดสามารถแบ่งออกได้ 3 ระยะ คือ

1. ระยะหัวน้ำนม คอลอสตรัม Colostrum

เป็นน้ำนมแรกที่มีลักษณะข้น มีสีเหลืองปนส้ม และมีออกมาประมาณ 2-3 วันแรกหลังคลอดลูก น้ำนมแรกนี้จะเต็มไปด้วยภูมิคุ้มกัน ช่วยกระตุ้นการทำงานของลำไส้เพื่อช่วยขับถ่ายขี้เทาออกมา และลดอาการตัวเหลืองที่อาจเกิดขึ้นกับลูกหลังคลอด เพื่อให้น้ำนมแม่มีอย่างต่อเนื่องตั้งแต่วันแรกควรให้ลูกดูดนมกระตุ้นทุก 2-3 ชั่วโมง

ความสำคัญของน้ำนม colostrums คือ มีสารภูมิคุ้มกันในปริมาณสูง ช่วยลดโอกาสการติดเชื้อในทารกแรกเกิด ซึ่งมีโอกาสเกิดภาวะติดเชื้อประมาณร้อยละ 10 ของการคลอด จากการศึกษาในปากีสถานและในสวีเดนพบว่า การให้น้ำนมแม่ในระยะแรกเกิดสามารถลดอัตราการเกิดภาวะติดเชื้อในทารกแรกเกิด (neonatal sepsis) ได้ ในน้ำนมแม่จะมีสารภูมิคุ้มกันที่สำคัญซึ่ง ได้แก่ secretary IgA, เม็ดเลือดขาว, ไลโซไซม์ (lysozyme เอนไซม์ที่มีฤทธิ์ย่อยสลายผนังเซลล์ของเชื้อแบคทีเรียทำให้เชื้อตาย), แลตโตเฟอริน (lactoferrin โปรตีนที่ช่วยต่อต้านเชื้อโรค) และ bifidus growth factor (สารที่กระตุ้นการเจริญเติบโตของแล็กโต-บาซิลัส ช่วยให้แบคทีเรียไม่สามารถอาศัยอยู่ในลำไส้ได้)³

2. ระยะน้ำนมปรับเปลี่ยน (Transitional milk)

น้ำนมแม่จะมีสีขาวใ สขึ้น ซึ่งเป็นส่วนผสมของหัวน้ำนมกับนมขาวปริมาณมากขึ้น ในระยะ 3-7 วัน หรืออาจยาวไปถึง 10 วันถ้าน้ำนมระบายออกไม่ดี คุณแม่ควรให้ลูกดูดกระตุ้นอย่างสม่ำเสมอทุก 2-3 ชั่วโมง

3. ระยะน้ำนมแม่ (Mature milk)

ประมาณ 7-10 วัน จนถึง 2 สัปดาห์หลังคลอดไปแล้วน้ำนมแม่จะมีสีขาวมากขึ้น  มีไขมันมาก และมีปริมาณน้ำนมเพิ่มขึ้นด้วย คุณแม่ควรให้ลูกดูดนมจนเกลี้ยงเต้า เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดอาการคัดเต้าจนเต้านมอักเสบ

Good to know… “ในนมแม่ยังมีส่วนประกอบสำคัญที่เรียกว่า ทอรีน โดยทอรีนจะเป็นสารที่ช่วยในเรื่องของพัฒนาการของทารก ทำให้ทารกมีร่างกายแข็งแรงและสติปัญญาดี”

น้ำนมแม่กินแล้วดีมีประโยชน์ต่อสุขภาพร่างกายของลูกอย่างมาก หากคุณแม่คุณพ่อไม่อยากให้ลูกเจ็บป่วย ควรเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ตั้งแต่แรกเกิด และการจะให้นมลูกจะประสบความสำเร็จได้ดี แม่ต้องหมั่นให้ลูกดูดกระตุ้น พร้อมทั้งแม่ต้องบำรุงร่างกายช่วงให้นมลูกด้วยอาหารที่มีประโยชน์ครบ 5 หมู่ และอาจเน้นทานอาหาร ผัก ผลไม้ ที่ช่วยบำรุงน้ำนมแม่ เช่น แก้วมังกร อินทผาลัม ใบกะเพรา ฟักทอง มะละกอ แครอท อัลมอนด์ งาดำ น้ำเต้า ปลาแซลมอล  ฯลฯ …ด้วยความห่วงใยค่ะ

อ่านต่อบทความเรื่องอื่นที่น่าสนใจ

เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ : 10 เรื่องอะไร ควรทำ ไม่ควรทำ ช่วงให้นมลูก
สุดยอดเคล็ดลับเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างไรให้สำเร็จ
นมแม่ เปลี่ยนรสชาติได้ จริงหรือ?

ขอขอบคุณข้อมูลอ้างอิง
¹www.breastfeedingthai.com
² haamor.com
³สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพแห่งชาติ (สสส.) ศูนย์นมแม่แห่งประเทศไทย.มีอะไรในน้ำนมแม่. dlibrary
www.birthababy.com