ภาวะซึมเศร้าหลังคลอดลูก คุณแม่มือใหม่ต้องพร้อมรับมือ

การเป็นแม่เป็นเรื่องที่น่ายินดี แต่หลายครั้ง ที่คุณแม่มือใหม่ ต้องทนทุกข์กับ ภาวะซึมเศร้าหลังคลอดลูก ที่อาจรุนแรงจนถึงขั้น คิดทำร้ายตัวเอง และลูกน้อยได้

ภาวะซึมเศร้าหลังคลอดลูก คุณแม่มือใหม่ต้องพร้อมรับมือ

องค์การอนามัยโลกพบว่า มีคุณแม่ถึง 20% ประสบปัญหา ภาวะซึมเศร้าหลังคลอดนี้  ซึ่งตัวเลขที่แท้จริงอาจมากกว่านี้ก็เป็นได้  เนื่องด้วยคุณแม่มือใหม่หลายๆ ราย ไม่ได้เข้าพบแพทย์เพื่อทำการรักษา ด้วยอาจไม่เข้าใจว่าเป็นภาวะที่คุกคามชีวิตและจิตใจของคุณแม่ค่ะ ทีมแม่ AฺBK มีมุมมองจากแพทย์แผนจีน เกี่ยวกับปัญหานี้มาฝากคุณแม่ค่ะ

ภาวะซึมเศร้าหลังคลอด ในมุมของแพทย์แผนจีน

สำหรับปัญหานี้ แพทย์จีนเชน ปรีชาวณิชวงศ์  แพทย์แผนจีนประจำหยินหยางคลินิก เปิดเผยว่า

“การคลอดบุตรนั้นมีแนวโน้ม จะทำให้คุณแม่เสียเลือดมาก และอาจเกิดเลือดคั่งขึ้นในร่างกาย ซึ่งเลือด ในทางแพทย์จีน ไม่ได้หมายถึง เสียเลือดจริง ๆ จนต้องให้เลือดเสริม แต่เรามองว่า เป็นการสูญเสีย พลังงาน ประเภทหนึ่งในร่างกายไป  ยิ่งถ้าเป็นการผ่าคลอด ร่างกายจะยิ่งสูญเสีย และบอบช้ำมาก”

สาเหตุของการเกิดภาวะซึมเศร้าหลังคลอดบุตร

สาเหตุของการเกิดภาวะซึมเศร้าหลังคลอดบุตรในทางแพทย์แผนจีน แบ่งออกมาเป็น 3 ประการค่ะ

1. เลือดหล่อเลี้ยงหัวใจน้อยลง ในทางการแพทย์แผนจีน หัวใจไม่ใช่แค่อวัยวะที่ทำหน้าที่ไหลเวียนเลือด แต่ยังควบคุมความรู้สึกนึกคิดต่าง ๆ ด้วย เมื่อเลือดไปหล่อเลี้ยงหัวใจน้อยลง จิตใจจะกระวนกระวาย อารมณ์แปรปรวน นอนไม่หลับ ฝันบ่อย ขี้หลงขี้ลืม อ่อนเพลีย ใบหน้าซีดเซียว ยิ่งถ้าก่อนมีลูก คุณแม่เป็นคนที่เจ็บป่วยง่ายอยู่แล้ว อาการจะยิ่งเห็นได้ชัด
2. เลือดคั่งอุดกั้น เนื่องจากตอนคลอดบุตรไม่ว่าจะผ่าคลอดหรือคลอดธรรมชาติล้วนทำให้คุณแม่สูญเสียพลังงานไป ทำให้การไหลเวียนเลือดช้าลง หรืออาจเกิดการช้ำในจากตอนทำคลอด จนทำให้เลือดคั่งอุดกั้นขึ้น ส่งผลให้เลือดไปหล่อเลี้ยงหัวใจไม่เพียงพอ จะมีอาการแสดงออกคล้ายแบบแรก และมีอาการเลือดคั่งเพิ่มเติมขึ้นมา เช่น น้ำคาวปลาออกนาน สีคล้ำ มีลิ่มเลือดเยอะ ใบหน้าหมองคล้ำต่างๆ
3. ลมปราณตับติดขัด หากเดิมคุณแม่เป็นคนคิดมาก อารมณ์อ่อนไหว เครียดง่าย ยิ่งพอตอนคลอดบุตรเสียเลือดที่หล่อเลี้ยงหัวใจ ยิ่งทำให้สภาพร่างกายแย่ลง คุณแม่จะฉุนเฉียว  ซึมเศร้า ขี้ตกใจ ฝันร้าย ลมปราณติดขัดทำให้แน่นหน้าอก ท้องอืด ลมในท้องเยอะ เมื่อได้เรอหรือถอนหายใจ ลมปราณไหลเวียนสะดวกขึ้นจะรู้สึกดีขึ้นเล็กน้อย

ทั้ง 3 สาเหตุเชื่อมโยงถึงกัน

ทั้ง 3 สาเหตุของการเกิดภาวะซึมเศร้าหลังคลอดบุตร นั้น ล้วนมีความเชื่อมโยงกัน ส่งผลกระทบต่อกันได้ ดังนั้น การรักษาในทางการแพทย์แผนจีน จึงต้องดูแลในทุกส่วน ไม่ว่าจะเป็นการบำรุงเลือด  การไหลเวียนเลือด และลมปราณ หลังจากที่แพทย์แผนจีนตรวจหาสาเหตุพบแล้ว จะใช้ยาสมุนไพรจีน และการฝังเข็ม เพื่อปรับสมดุลให้กับร่างกายและจิตใจ รวมถึงการให้คำปรึกษาหาทางออกทางอารมณ์ต่าง ๆ ควบคู่ไปด้วย

แพทย์แผนจีนกับการดูแลอาการหลังคลอด

นอกจากภาวะซึมเศร้าแล้ว แพทย์แผนจีนยังสามารถช่วยดูแลอาการอื่น ๆ หลังคลอดได้ เช่น การเพิ่มปริมาณน้ำนม น้ำคาวปลาไม่หยุด การปวดตามข้อต่าง ๆ ของร่างกาย อาการกลัวหนาว กลัวร้อนผิดปกติ ซึ่งเมื่อสุขภาพกายคุณแม่ดี และรู้สึกสบายตัวแล้ว อารมณ์ก็จะผ่อนคลายขึ้น  คุณแม่ก็จะสามารถกลับมามีสุขภาพจิตที่ดีได้อย่างปกติสุขค่ะ

อยากแนะนำให้คุณแม่หลังคลอดบุตร ควรหาเวลาให้กับตนเอง และควรมีคนใกล้ชิดคอยพูดคุย และรับฟังปัญหาต่างๆ  หากพบว่าภาวะซึมเศร้านี้ไม่ทุเลา ควรรีบปรึกษาแพทย์อย่างทันท่วงทีนะคะ

ขอบคุณข้อมูลจาก

หยินหยาง คลินิก  

อ่านต่อบทความดี ๆ คลิก

ปวดหลังหลังคลอด สัญญาณร้าย “โรคโครงสร้างผิดปกติ”

หมอตอบชัดทุกข้อ! 10 ปัญหาสุขภาพที่แม่ต้องเจอ? ทั้ง ปัญหาคนท้อง และหลังคลอดลูก

ทำความเข้าใจภาวะ โรคจิตหลังคลอด เรื่องที่แม่หลังคลอดควรรู้!