ภาวะ มดลูกคว่ำ มดลูกต่ำ คืออะไร ทำให้มีลูกยากจริงไหม?

มดลูกคว่ำ- มดลูกเป็นอวัยวะที่มีบทบาทสำคัญในช่วงของการมีประจำเดือนและที่สำคัญยังมีหน้าที่อุ้มทารกในระหว่างตั้งครรภ์ หลายคนอาจเคยได้อ่านข้อมูลจากแหล่งต่างๆ เกี่ยวกับภาวะมดลูกต่ำหรือคว่ำแล้วอาจเกิดคำถามและความสงสัยว่าอาการดังกล่าวจะทำให้มีลูกได้ยากหรือไม่ วันนี้เรามาไขข้อข้องใจกันค่ะว่าภาวะมดลูกคว่ำ หรือมดลูกต่ำคืออะไร เกิดขึ้นได้อย่างไร แล้วจะทำให้มีลูกยากได้จริงไหม

ภาวะมดลูกคว่ำ คืออะไร ทำให้มีลูกยากจริงไหม?

ภาวะมดลูกคว่ำ คือการที่มดลูกคว่ำไปข้างหลังโค้งไปทางกระดูกสันหลังหรือคว่ำไปข้างหน้าทางหน้าท้อง มดลูกเป็นอวัยวะที่ทารกใช้อาศัยอยู่เพื่อการเติบโตในระหว่างตั้งครรภ์ มีรูปร่างเหมือนลูกแพร์คว่ำและอยู่ในกระดูกเชิงกรานระหว่างกระเพาะปัสสาวะกับทวารหนัก ซึ่งตำแหน่งที่แน่นอนนั้นอาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล และสามารถเปลี่ยนแปลงได้โดยเฉพาะในระหว่างการตั้งครรภ์

โดยปกติมดลูกจะตั้งอยู่ด้านในบริเวณอุ้งเชิงกรานของผู้หญิง และเป็นอวัยวะที่มีน้ำหนักพอสมควร ดังนั้นจึงมีความเป็นไปได้ที่มดลูกจะไม่ได้ตั้งอยู่ท่าเดียว โดยอาจมีโอกาสโค้งไปทางด้านหน้า (คว่ำมาทางด้านหน้า) หรืออาจโค้งไปด้านหลัง (คว่ำมาทางด้านหลัง) ด้วยเหตุนี้จึงต้องมีเส้นเอ็นมาคอยช่วยพยุงมดลูกเอาไว้ไม่ให้มดลูกคว่ำหรือเอียงไปมามากเกินไป ซึ่งความแตกต่างระหว่างมดลูกคว่ำทั้งสองแบบ คือ หากมดลูกคว่ำไปข้างหน้าที่ปากมดลูกและชี้ไปที่หน้าท้อง ในตำแหน่งนี้มดลูกจะอยู่ด้านบนของกระเพาะปัสสาวะ และในมดลูกที่คว่ำไปทางด้านหลังมดลูกมักจะกดทับช่วงประมาณลำไส้ตรงของคุณ

เพื่อให้เข้าใจมากขึ้นว่ามดลูกที่พลิกกลับอยู่ในกระดูกเชิงกรานของคุณเป็นอย่างไร ให้ลองนึกถึงมดลูกที่เหมือนอักษรตัว U ซึ่งคนที่มีมดลูกคว่ำไปข้างหลัง ส่วนโค้งของ U จะชี้ไปที่ด้านหลังส่วนล่างของคุณเป็นต้น ซึ่งผู้หญิงสามารถเกิดมาพร้อมกับมดลูกคว่ำหรือสามารถพบได้ในภายหลัง ผู้หญิงบางคนอาจไม่เคยรู้มาก่อนว่าตัวเองมีภาวะมดลูกคว่ำเพราะไม่มีอาการบ่งบอกใดๆ แล้วอาจตรวจเจอโดยบังเอิญ

สาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะ มดลูกคว่ำ

อย่างที่กล่าวไปข้างต้น ผู้หญิงบางคนอาจเกิดมาพร้อมกับมดลูกต่ำหรือคว่ำตั้งแต่แรกเกิด ซึ่งไม่ได้เกิดจากภาวะสุขภาพใดๆ แต่ในบางกรณีก็สามารถเกิดขึ้นได้ในภายหลัง

ซึ่งสาเหตุบางประการที่ทำให้มดลูกคว่ำได้ คือ

• การเกิดแผลเป็นหรือการยึดเกาะ : เนื้อเยื่อคล้ายแผลเป็นจากการผ่าตัดอุ้งเชิงกรานก่อนหน้า (รวมถึงการผ่าตัดคลอด) โรคเกี่ยวกับกระดูกเชิงกรานอักเสบ (PID) หรือการติดเชื้ออื่นๆ อาจทำให้เนื้อเยื่อในมดลูกของคุณไปติดกับอวัยวะอื่นๆ สิ่งนี้สามารถดึงรั้งให้มดลูกของคุณคว่ำหรือต่ำได้
• เนื้องอกในมดลูก : เนื้องอกในมดลูกหรือการเจริญเติบโตอื่น ๆ ในมดลูกของคุณสามารถเปลี่ยนรูปร่างและตำแหน่งของมันได้
• เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ : ด้วยเงื่อนไขนี้ เนื้อเยื่อเช่นเยื่อบุโพรงมดลูกของคุณจึงก่อตัวขึ้นนอกมดลูกของคุณ เซลล์เหล่านี้สามารถเกาะติดกับอวัยวะอื่นๆ ในกระดูกเชิงกรานและทำให้มดลูกอยู่ในลักษณะคว่ำได้
• การคลอดบุตร : เมื่อคลอดบุตรกล้ามเนื้อและเอ็นของอุ้งเชิงกรานจะยืดออกและอ่อนแรงลงซึ่งอาจทำให้มดลูกคว่ำไปข้างหน้าหรือหลังได้
• วัยหมดประจำเดือน : ผู้ที่อยู่ในวัยหมดประจำเดือนจะมีกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานอ่อนแอเนื่องจากฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง เอ็นที่ยึดมดลูกของคุณไม่สามารถรองรับและทำให้มดลูกคว่ำไปข้างหลังได้

อาการ มดลูกคว่ำ

ผู้หญิงบางคนที่มีมดลูกต่ำหรือคว่ำ อาจไม่มีอาการ อย่างไรก็ตามยังมีวิธีสังเกตอาการได้หลายอย่าง อาทิ

• การยื่นออกมาของช่องท้องส่วนล่าง
• ปวดประจำเดือน
• ปวดในช่องคลอดหรืออุ้งเชิงกรานขณะมีเพศสัมพันธ์บางท่า
• ปัญหาในการใช้ผ้าอนามัยแบบสอดระหว่างมีประจำเดือน
• ปัญหาทางเดินปัสสาวะ เช่น การติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ (UTIs) หรือภาวะกลั้นปัสสาวะไม่อยู่

มดลูกคว่ำ ทำให้มีลูกยากจริงหรือไม่?

มดลูกเป็นอวัยวะที่มีการเคลื่อนที่แบบอิสระสามารถที่จะตั้งแยู่ในอุ้งเชิงกรานแบบคว่ำหน้า ตั้งตรงกลาง หรือคว่ำไปทางข้างหลังได้เป็นเรื่องปกติ ซึ่งถือเป็นลักษณะตามธรรมชาติของแต่ละบุคคล และไม่ได้ส่งผลให้เกิดภาวะมีบุตรยาก

อาจมีความเข้าใจผิดว่าหากเกิดภาวะมดลูกคว่ำจะทำให้อสุจิผ่านเข้าไปยังมดลูกได้ยากขึ้น  และจะทำให้ตั้งครรภ์ได้ยากขึ้น ซึ่งความจริงแล้วอสุจิมีขนาดเล็กมากถ้าเทียบกับโพรงมดลูก ดังนั้นการที่มดลูกจะโค้งหรือคว่ำไปทางด้านหลังหรือด้านหน้ามักไม่ส่งผลกระทบใดๆ ต่อโอกาสในการตั้งครรภ์ หมายความว่าไม่ได้ทำให้ผู้หญิงมีลูกยากแต่อย่างใด

นอกจากนี้การมีมดลูกคว่ำจะไม่ส่งผลต่อภาวะเจริญพันธุ์ของคุณ และคุณจะสามารถตั้งครรภ์ได้เหมือนคนอื่นๆ แน่นอน ข้อยกเว้นเพียงอย่างเดียวที่อาจส่งผลกระทบทางอ้อมต่อภาวะเจริญพันธุ์ของคุณคือ เมื่อมีความเกี่ยวข้องกับภาวะอื่น เนื้องอกในมดลูกและ PID อาจเป็นสาเหตุของมดลูกคว่ำที่ผิดปกติร้ายแรง

อย่างไรก็ตาม อาจจะต้องมีการตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติมสำหรับใครที่มีภาวะมดลูกคว่ำมากๆ อาจเกิดจากสาเหตุอื่นได้ เช่น มีช็อกโกแลตซีสต์ มีพังผืดในช่องท้อง มีเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ถ้าเกิดในกรณีเหล่านี้ ก็อาจจะส่งผลให้มีลูกยากได้ ดังนั้นหากพบความผิดปกติในร่างกายควรรีบปรึกษาและพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อหาแนวทางการรักษาที่ถูกต้องต่อไปค่ะ

นอกจากนี้ มดลูกที่คว่ำอาจสร้างแรงกดดันต่อกระเพาะปัสสาวะได้มากขึ้นในช่วงไตรมาสแรก ซึ่งอาจทำให้กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ หรือปัสสาวะลำบาก นอกจากนี้ยังสามารถทำให้เกิดอาการปวดหลังสำหรับผู้หญิงบางคน มดลูกของคุณอาจมองเห็นได้ยากขึ้นด้วยอัลตราซาวนด์จนกว่าจะเริ่มขยายใหญ่ขึ้นเมื่อตั้งครรภ์ แพทย์ของคุณอาจต้องใช้อัลตราซาวด์ทางช่องคลอด (Transvaginal) ในช่วงไตรมาสแรก เพื่อดูความก้าวหน้าของการตั้งครรภ์ มดลูกของคุณควรขยายและยืดตรงไปจนสุดของไตรมาสแรก โดยทั่วไปแล้วจะอยู่ระหว่างสัปดาห์ที่ 10 ถึง 12 ซึ่งจะทำให้มดลูกยกออกจากกระดูกเชิงกรานและไม่คว่ำอีกต่อไป

มดลูกคว่ำ ทำให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับลำไส้ได้หรือไม่?

ปัจจุบันยังมีงานวิจัยที่ไม่เพียงพอที่จะเชื่อมโยงสภาวะที่เกิดขึ้นลำไส้โดยตรงที่เกิดจากภาวะมดลูกต่ำหรือคว่ำ (ไปด้านหลัง) เช่น อาการลำไส้แปรปรวน (IBS) หรืออาการท้องผูกเรื้อรัง อย่างไรก็ตามเนื้องอกในมดลูกและเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ซึ่งเป็นสาเหตุทั่วไปของมดลูกคว่ำ มีส่วนเกี่ยวข้องกับอาการของ IBS การมีอุ้งเชิงกรานที่อ่อนแอจากการคลอดบุตร หรือวัยหมดประจำเดือนก็เชื่อมโยงกับการกลั้นอุจจาระไม่อยู่ หากคุณมีปัญหาเกี่ยวกับลำไส้ของคุณ ให้พูดคุยกับผู้ให้บริการด้านการดูแลสุขภาพของคุณเกี่ยวกับอาการของคุณ เพื่อให้สามารถระบุสาเหตุที่แท้จริงได้

อ่านต่อ…ภาวะมดลูกคว่ำ มดลูกต่ำ คืออะไร ทำให้มีลูกยากจริงไหม? คลิกหน้า 2

เลี้ยงลูกให้ เก่ง ดี มีสุข ไปกับเรา คลิกติดตามที่