วิธีเร่งคลอด มีกี่แบบ? จำเป็นหรือไม่ที่ต้องเร่ง

กรณีใดบ้างที่แพทย์จะไม่เร่งคลอด?

• ทารกในครรภ์ไม่แข็งแรง ยังไม่พร้อมที่จะออกจากท้องแม่
• ทารกอยู่ในท่าที่ไม่สามารถเร่งคลอดได้ (ยังไม่กลับหัว) เช่น ทารกท่าก้น หรือท่าขวาง หากคลอดในท่าก้นหรือท่าขวาง จะเป็นอันตรายกับทั้งแม่และลูกได้
• มีรกเกาะต่ำ (Placenta previa) เพราะรกจะไปกีดขวางการคลอดได้
• มีภาวะสายสะดือพาดผ่านปากมดลูกและติดกับถุงน้ำคร่ำ (Vasa previa)
• มีภาวะสายสะดือย้อย (Umbilical cord prolapse)
• คุณแม่เป็นโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์และทารกในครรภ์ตัวโตเกินไป คุณหมอจะไม่เร่งคลอดให้ เนื่องจากจะคลอดได้ยากและอาจทำให้ทารกบอบช้ำจากการเร่งคลอดได้
• คุณแม่ที่เป็นมะเร็งปากมดลูก เพราะการเร่งคลอดจะทำให้มดลูกบีบตัวแรง ปากมดลูกขยายตัว และอาจทำให้มะเร็งแพร่กระจายได้
• คุณแม่เคยผ่าตัดคลอดในท้องแรกมาก่อน เพราะการเร่งคลอดจะทำให้มดลูกบีบตัวแรงและกล้ามเนื้อบริเวณแผลเป็นไม่แข็งแรงมากพอ ซึ่งอาจจะทำให้แผลปริหรือแตกได้
• คุณแม่ที่เคยผ่าตัดมะเร็งปากมดลูก เพราะการผ่าตัดมะเร็งปากมดลูกจะทำให้มดลูกบาง ถ้าเร่งคลอดก็อาจทำให้แผลฉีกขาดได้

4 วิธีเร่งคลอด โดยแพทย์

สิ่งสำคัญที่จะบ่งบอกว่าลูกจะคลอดออกมาหรือยังคือปากมดลูกค่ะ แพทย์จะวินิจฉัยความเป็นไปได้ว่าจะประสบความสำเร็จในการเร่งคลอดหรือไม่ โดยการตรวจความพร้อมของปากมดลูก ว่ามีความนุ่มหรือไม่ หากปากมดลูกยังแข็งอยู่ การเร่งคลอดมักจะจบด้วยการผ่าตัดคลอดแทน มาดูกันค่ะว่าแพทย์จะใช้ วิธีเร่งคลอด แบบใดได้บ้าง

1. เจาะถุงน้ำคร่ำ (Amniotomy) แพทย์จะใช้วิธีนี้  ในกรณีที่ปากมดลูกขยายมากเพียงพอและเปิดได้ 3 เซนติเมตรแล้ว แต่ถุงน้ำคร่ำยังไม่แตก วิธีนี้จะช่วยกระตุ้นให้มีการเจ็บครรภ์คลอดเกิดขึ้น เพราะเมื่อถุงน้ำแตกแล้ว ศีรษะของทารกจะเลื่อนตัวต่ำลงมามากขึ้นและไปกดขยายปากมดลูกให้เปิด และยังไปกระตุ้นให้สารเคมีพรอสตาแกลนดิน (Prostaglandin) หลั่งออกมามากขึ้น จึงช่วยให้มดลูกเกิดการหดตัว
2. การกวาดปากมดลูก (Membrane sweeping) เป็น วิธีเร่งคลอด ที่ทำได้ง่าย ปลอดภัย และได้ผลดี แพทย์จะใช้นิ้วกวาดปากมดลูกเพื่อค่อย ๆ ขยายปากมดลูกและกระตุ้นให้เริ่มมีการเจ็บครรภ์คลอด การใช้วิธีนี้สามารถช่วยลดการตั้งครรภ์เกินกำหนด ลดการใช้ยาเร่งคลอด โดยไม่เพิ่มการติดเชื้อทั้งในคุณแม่และทารก และไม่เพิ่มโอกาสการผ่าคลอดแต่อย่างใด
3. ยาเร่งคลอด (ฮอร์โมนออกซีโตซิน – Oxytocin) เป็นยาที่มีคุณสมบัติช่วยให้มดลูกบีบตัว ทำให้การคลอดดำเนินไปตามปกติ ไม่เนิ่นนาน ยานี้ช่วยเร่งให้เจ็บครรภ์ได้เร็วและทำให้การคลอดสิ้นสุดได้เร็ว แต่การใช้ยาเร่งคลอดจะทำให้คุณแม่มีอาการเจ็บท้องมากกว่าการคลอดตามธรรมดา เพราะยานี้มีฤทธิ์กระตุ้นให้มดลูกหดรัดตัวมากขึ้น  ในการให้ยาเร่งคลอดนี้ เมื่อให้แล้วจะมีคนคอยเฝ้าดูแลอย่างใกล้ชิด เพื่อคอยตรวจดูว่ามดลูกหดรัดตัวเร็วเกินไปหรือแรงมากไปหรือไม่ ซึ่งอาจเป็นสาเหตุทำให้เด็กในท้องขาดออกซิเจนได้ หมอก็จะได้ปรับน้ำเกลือให้เข้าไปในปริมาณที่พอเหมาะ
4. ใช้ฮอร์โมนพรอสตาแกลนดิน (Prostaglandin) ยาที่ใช้มีทั้งรูปแบบของเจลและแบบที่เป็นยาเหน็บช่องคลอดโดยสอดเข้าไปในช่องคลอด ซึ่งตัวยาจะมีฤทธิ์ทำให้ปากมดลูกอ่อนนุ่มลงและเปิดขยาย รวมทั้งช่วยกระตุ้นให้มีการหดรัดตัวของมดลูกดีขึ้น แต่การใช้ยานี้จะต้องอยู่ในความดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิด เพราะยาจะทำให้มดลูกบีบรัดตัวอย่างรุนแรงได้

อ่านต่อ วิธีเร่งคลอด แบบธรรมชาติ และ เมื่อเร่งคลอดแล้ว อีกนานไหมกว่าจะคลอด