คลอดก่อนกำหนด อันตราย กว่าที่คิด!!!

2. Prevention การป้องกันการบีบตัวของมดลูก การคลอดเกิดจากมดลูกบีบตัวและปากมดลูกเปิดก่อนเวลา จึงต้องป้องการการบีบตัว โดยมีขั้นตอนดังนี้

2.1 ให้ยากลุ่ม Progesterone เพื่อลดการบีบตัวของมดลูกก่อน ก็จะช่วยชะลอการคลอดก่อนกำหนดไปได้ แต่หากให้ยากลุ่ม Progesterone แล้วไม่ได้ผล ก็จะนำไปสู่ขั้นตอนการรักษาในข้อที่ 2 ต่อไป

2.2 ใส่ห่วงพยุงปากมดลูก (Cervical Pessary) / การเย็บปากมดลูก หลักการการรักษาในขั้นตอนนี้คือการทำอย่างไรให้ปากมดลูกแข็งแรงพอจะพยุงตัวเด็กได้ สมัยก่อนรักษาด้วยการเย็บปากมดลูก แต่การเย็บปากมดลูกคนไข้ต้องวางยาสลบ หลังผ่าตัดก็ต้องนอนโรงพยาบาลหลายวัน เมื่ออายุครรภ์มากขึ้นก็จำเป็นต้องนอนโรงพยาบาลไปเรื่อยๆ จนกว่าจะคลอด เนื่องจากเมื่อเด็กตัวโตขึ้น ปากมดลูกจะหย่อนลงมาอีก ทำให้รู้สึกเจ็บหน่วงและเดินไม่ไหว แต่การใส่ห่วงพยุงปากมดลูกนั้นสะดวกกว่ามาก อีกทั้งใส่ง่าย ห่วงนี้เมื่อใส่ไปแล้วจะไปรัดปากมดลูกให้บวม พอบวมก็จะเกิดการปิดตัวเองโดยธรรมชาติ เมื่อเด็กโตมากขึ้นเรื่อยๆ แม้จะมีน้ำหนักกดลงมาอีกก็ตาม ห่วงนี้จะช่วยถ่ายเทน้ำหนัก ทำให้แรงที่กดลงมาไม่ผ่านปากมดลูกโดยตรง นอกจากนี้การใส่ห่วงทำให้มีอาการหน่วงน้อยลง คุณแม่สามารถเดินหรือทำกิจกรรมตามปกติได้ โดยไม่จำเป็นต้องนอนโรงพยาบาลแบบถาวร ที่สำคัญจากการรักษาและวิจัยพบว่า ห่วงพยุงปากมดลูกสามารถช่วยป้องกันการคลอดก่อนกำหนดได้มากถึง 45 % เลยทีเดียว

 “ห่วงพยุงปากมดลูก (Cervical Pessary) ทำมาจากซิลิโคน จึงนุ่ม ไม่ระคายเคือง มีประสิทธิภาพ
ในการช่วยป้องกันการคลอดก่อนกำหนดได้สูง ห่วงพยุงมีหลายขนาด การใช้ขึ้นอยู่กับแพทย์พิจารณา 
ซึ่งหากใช่ห่วงพยุงแล้วจะใส่ไว้จนกว่าจะคลอดจึงค่อยเอาออก” 

3. Health Pregnancy Promotion แม้ห่วงพยุงปากมดลูกจะให้ผลดีน่าพอใจ แต่ในบางกรณีก็ยังป้องกันไม่ได้ คนไข้กลุ่มนี้จึงได้รับการรักษาต่อในขั้นตอนนี้ นั่นคือการให้ยาระงับการหดตัวของมดลูกให้ได้ 48 ชั่วโมง โดยยาในกลุ่มสเตียรอยด์นี้จะช่วยขยายปอดให้ทารกหายใจได้ดีขึ้น และป้องกันเลือดออกในลำไส้ จากนั้นจึงให้แมกนีเซียมซัลเฟตต่อ เพื่อป้องกันสมองของทารกในครรภ์ที่มีอายุน้อยกว่า 32 สัปดาห์ จากนั้นจึงทำคลอด แล้วจึงส่งต่อให้ทีม NICU ดูแลเด็กต่อไป

นพ.บุญศรีกล่าวเพิ่มเติมว่า “ส่วนใหญ่คิดว่าเด็กคลอดออกมาแล้วก็จบแค่นั้น แต่จริงๆ ไม่ใช่ เด็กที่คลอดก่อนกำหนดเหล่านี้มักจะตัวเล็กและมีปัญหาสุขภาพ อีกทั้งยังมีปัจจัยเสี่ยงเมื่ออายุมากขึ้น ได้แก่ หนึ่ง อายุสั้นกว่าคนทั่วไป สอง มีโอกาสเป็นโรคในกลุ่มเมตาบอลิกมากกว่า เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง อัมพฤกษ์ โรคหัวใจ เป็นต้น  ดังนั้นเด็กกลุ่มนี้จำเป็นต้องได้รับการติดตามผลไปตลอดชีวิต มีหลายๆ เคสที่เด็กเป็นเบาหวานตั้งแต่อายุ 10 ขวบ หรือบางคนก็เสียชีวิตขณะหลับ เหล่านี้ล้วนเกิดจากการคลอดก่อนกำหนดทั้งสิ้น

การชะลอการคลอดให้นานที่สุดนั้นจึงเป็นสิ่งสำคัญต่อตัวเด็กมาก การที่เขาอยู่ในท้องคุณแม่นานขึ้นๆ จะช่วยเพิ่มโอกาสในการรอดชีวิตได้ถึงร้อยละ 7 ในทุกๆ วันเลยทีเดียว ซึ่งการคลอดก่อนกำหนดนั้นปัญหาไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะตัวเด็ก แต่ยังส่งผลกระทบต่อพ่อแม่ ครอบครัว และสังคมด้วย”

ขอขอบคุณข้อมูลจาก นพ.บุญศรี จันทร์รัชชกูล หัวหน้าหน่วยเวชศาสตร์มารดาและทารกในครรภ์ โรงพยาบาลสมิติเวช สุขุมวิท

บทความโดย กองบรรณาธิการนิตยสาร Amarin baby & kids

อ่านบทความอื่นที่น่าสนใจ

สามีแพ้ท้องแทนภรรยา สาเหตุเกิดจากอะไร?

การเร่งคลอด คืออะไร ทำไมถึงต้องเร่งคลอด?

แผลผ่าคลอดอักเสบ ปวด คัน เป็นหนอง ต้องทำอย่างไร?