“ฉันตั้งครรภ์ได้ 20 สัปดาห์ หมอบอกว่า วัดขนาดเด็กได้ 17 สัปดาห์ หมอบอกว่า เด็กในท้องของฉันโตช้ากว่าเด็กอื่น ตอนนี้เด็กอื่นน้ำหนักเกือบสามขีด ลูกฉันน้ำหนักขีดเดียว ทั้งพบว่ามีน้ำคร่ำน้อยกว่าปกติ”
เมื่อฉันตั้งครรภ์ท้องที่สอง แม้จะดีใจแต่ก็ไม่ตื่นเต้นเท่าท้องแรก ตอนท้องน้องออย ฉันกับสามีตื่นเต้นมาก ยิ่งตอนคลอด ฉันคลอดตามธรรมชาติ แม้จะคลอดง่าย แต่ก็ใช้เวลารอคอย ตั้งแต่เริ่มปวดท้องจนกระทั่งคลอด ใช้เวลานานเกือบ 10 ชั่วโมง น้องออยน้ำหนักตัว 3,200 กรัม สมบูรณ์แข็งแรงดี เมื่อน้องออยอายุได้ 3 ปี ฉันกับสามีอายุ 27 ปี จึงปล่อยให้มีลูกอีกคนหนึ่ง แม้ตอนท้องน้องออย ไม่มีปัญหาอะไร ตอนคลอดก็คลอดง่าย แต่ฉันก็ไม่ได้ประมาท เมื่อรู้ว่าท้องก็ไปฝากท้องกับหมอวรัญญา (ชื่อสมมุติ) ที่ฝากท้องท้องแรก หมอตรวจการตั้งครรภ์โดยใช้เครื่องอัลตร้าซาวนด์พบว่า ฉันตั้งท้องได้ 8 สัปดาห์ หมอเจาะเลือดตรวจ พบว่าปกติดีทุกอย่าง ฉันไม่มีอาการแพ้ท้องใดๆ หมอจึงให้ยาบำรุงมารับประทาน แล้วนัดตรวจครรภ์อีก 1 เดือน
ครั้งที่สองของการฝากครรภ์ ฉันตั้งครรภ์ได้ 12 สัปดาห์ หมอบอกว่า วัดขนาดเด็กได้ 11 สัปดาห์ แต่ยังไม่เป็นอะไร อาจเป็นเพราะน้ำหนักตัวไม่ขึ้น กินได้น้อย การตรวจวัดความดันโลหิต และอื่นๆ ปกติดี
ครั้งที่สามของการฝากครรภ์ ฉันตั้งครรภ์ได้ 16 สัปดาห์ หมอบอกว่า วัดขนาดเด็กได้ 14 สัปดาห์ อาจจะเพราะฉันกินน้อยพักผ่อนน้อย ให้ฉันหยุดงาน พักผ่อนให้มาก ให้รับประทานอาหารที่เป็นประโยชน์ หมอเพิ่มวิตามิน และยาบำรุงให้
ครั้งที่สี่ของการฝากครรภ์ ฉันตั้งครรภ์ได้ 20 สัปดาห์ หมอบอกว่า วัดขนาดเด็กได้ 17 สัปดาห์ เด็กในท้องของฉันโตช้ากว่าเด็กอื่น ตอนนี้เด็กอื่นน้ำหนักเกือบสามขีด ลูกฉันน้ำหนักขีดเดียว ทั้งพบว่ามีน้ำคร่ำน้อยกว่าปกติ หมอส่งตัวฉันไปหาหมอสูติผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางสาขาเวชศาสตร์มารดาและทารก (Maternal-fetal medicine) เรียกกันสั้นๆว่า หมอเอ็มเอฟเอ็ม ให้ดูแลว่ามีอะไรผิดปกติหรือเปล่า เมื่อเดินทางข้ามจังหวัดไปหาหมอเอ็มเอฟเอ็ม หมอตรวจครรภ์อย่างละเอียดด้วยเครื่องอัลตร้าซาวนด์ที่วัดการไหลเวียนของเลือดที่ไปเลี้ยงทารก หมอสรุปว่า ลูกในท้องของฉันเป็นทารกเติบโตช้าในครรภ์ ซึ่งอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น เด็กทารกพิการ เด็กทารกมีหน่วยพันธุกรรมหรือโครโมโซมผิดปกติ เด็กทารกหรือรกติดเชื้อโรค แม่มีโรคเรื้อรัง รกกับสายสะดือไม่ปกติ ทำให้เด็กขาดอาหารอย่างรุนแรง หมอแนะนำให้เจาะน้ำคร่ำตรวจหาความผิดปกติทางโครโมโซม แต่เนื่องจากตอนนี้น้ำคร่ำเด็กน้อย มีโอกาสแท้งร้อยละ 10 จากการเจาะน้ำคร่ำ คำพูดของหมอทำให้ฉันและสามีเครียดมาก ทั้งลังเลใจเรื่องเจาะน้ำคร่ำ จึงขอกลับไปคิดดูก่อน
“ทารกเติบโตช้าในครรภ์ ซึ่งอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น เด็กทารกพิการ เด็กทารกมีหน่วยพันธุกรรมหรือโครโมโซมผิดปกติ เด็กทารกหรือรกติดเชื้อโรค แม่มีโรคเรื้อรัง รกกับสายสะดือไม่ปกติ ทำให้เด็กขาดอาหารอย่างรุนแรง”
จากที่ฉัน รู้ผลการฝากครรภ์ในครั้งที่ 4 ที่แน่ชัดว่าลูกน้อยในครรภ์เป็นทารกเติบโตช้าในครรภ์ ซึ่งอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น เด็กทารกพิการ เด็กทารกมีหน่วยพันธุกรรมหรือโครโมโซมผิดปกติ เด็กทารกหรือรกติดเชื้อโรค แม่มีโรคเรื้อรัง รกกับสายสะดือไม่ปกติ ทำให้เด็กขาดอาหารอย่างรุนแรง ทำให้ฉันและสามีเครียดมาก และยังลังเลใจเรื่องเจาะน้ำคร่ำ จึงขอกลับไปคิดดูก่อน
จนมาถึงครั้งที่ห้าของการฝากครรภ์ ฉันกับสามีมีแต่ความทุกข์ สงสัยว่าเกิดขึ้นได้อย่างไร กลัวลูกในท้องจะตาย กลัวเขาจะพิการ ฉันกลับไปหาหมอวรัญญา (นามสมมุติ) ผลการตรวจพบว่า ตอนนี้ฉันตั้งครรภ์ 24 สัปดาห์ ลูกในท้องเล็กเท่าเด็ก 19 สัปดาห์ หมอวรัญญาให้กลับไปหาหมอเอ็มเอฟเอ็ม หรือหมอสูติผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางสาขาเวชศาสตร์มารดาและทารก (Maternal-fetal medicine) ซึ่งก็เจาะน้ำคร่ำตรวจโครโมโซมให้ ให้ฉันตรวจเลือด ตรวจปัสสาวะอย่างละเอียดเพื่อหาว่าฉันมีอาการครรภ์เป็นพิษและมีโรคไตซ่อน เร้น จนทำให้ลูกเติบโตช้าหรือเปล่า
ผลการตรวจโครโมโซมของ ลูกพบว่าปกติดี ผลการตรวจอย่างอื่นพบว่า ฉันไม่มีโรคอะไรซ่อนเร้น แต่ลูกยังตัวเล็กมาก เมื่ออายุครรภ์ 28 สัปดาห์ ลูกเล็กเท่ากับอายุครรภ์ 22 สัปดาห์ หมอวรัญญาให้ฉันนอนโรงพยาบาล ให้ยาเร่งปอดเด็ก เช็คการเต้นของหัวใจลูกทุกวัน หมอบอกว่าลูกอาจเสียชีวิตเพราะขาดอาหารได้ทุกเมื่อ ตอนนี้เองสามีฉันคิดถึงเรื่องไสยศาสตร์ เขาไปทำบุญ เอาตุ๊กตาหน้าตาร้องไห้ที่ฉันซื้อมาไปถวายพระ ฉันนอนโรงพยาบาลถึงสามสัปดาห์ หมอวรัญญาผ่าคลอดให้ตอนอายุครรภ์ 31 สัปดาห์ เพราะน้ำคร่ำแห้งหมด หัวใจลูกเต้นช้า กำลังจะเสียชีวิต ฉันกังวลสารพัด กลัวลูกตาย กลัวลูกพิการ สามีปลอบฉันว่า อะไรจะเกิดเราก็ต้องยอมรับ เมื่อเข้าห้องผ่าตัด ฉันยกมือไหว้ขอบคุณหมอวรัญญาที่ดูแลกันมาเป็นอย่างดี สวดมนต์วิงวอนสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ให้ช่วยปกป้องคุ้มครองลูกในท้องของฉัน
…และลูกน้อยของฉันก็ปลอดภัย แม้จะต้องอยู่ในตู้อบนานเป็นเดือน แต่เราก็เลี้ยงดูเขาให้เติบโตแข็งแรงได้ค่ะ
บันทึกจากหมอ
…ช่วยลูกน้อยในครรภ์ที่เติบโตช้า
ฉัน ชื่อหมอวรัญญา (นามสุมมุติ) คุณจ๋ามาฝากครรภ์ตั้งแต่เริ่มท้องและมาตามนัดตลอด ทำให้ฉันตรวจพบว่า ลูกของเธอเป็นทารกเติบโตช้าในครรภ์ เธอเป็นคนโชคดีมาก เมื่อผ่าคลอดลูกสาวมีน้ำหนักตัวแค่ 610 กรัม ทั้งที่อายุครรภ์ขนาดนี้ควรหนักมากกว่า 1.6 กิโลกรัม เด็กหน้าตาน่ารักเหมือนตุ๊กตา และไม่น่าเชื่อว่าแข็งแรงจนไม่ต้องใส่ท่อหายใจ ผลการตรวจพบว่าเด็กไม่มีความพิการใดๆ แต่รกและสายสะดือของเด็กมีพังผืดซึ่งน่าจะเกิดจากการอักเสบเรื้อรังที่ไม่ ทราบสาเหตุ ทำให้เลือดไม่ไปเลี้ยงเด็ก ลูกสาวของคุณจ๋าต้องเลี้ยงในตู้อบนาน 1 เดือนครึ่ง ตอนอยู่ในท้องคงขาดอาหาร เมื่อคลอดออกมาดื่มนมแม่เก่งมาก จนน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว เป็น 1,800 กรัม แข็งแรงสมบูรณ์จนสามารถออกจากโรงพยาบาลได้
บทความโดย: พญ.ชัญวลี ศรีสุโข
ภาพ : Shutterstock